Kiedy menedżer jest podatnikiem

Takie stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie poparł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku o sygnaturze I FSK 1645/11 z 23 sierpnia 2012 roku.  

Sytuacja podatnika

Na wokandę Wojewódzkiego, a następnie Naczelnego Sądu Administracyjnego trafiła sprawa spółki, której organ podatkowy zakwestionował prawo do odliczenia faktur wystawionych przez osobę fizyczną świadczącą usługi w ramach kontraktu menedżerskiego. Organ podatkowy uznał, że czynności wykonywane w ramach powyższego kontraktu, zgodnie z art. 15 ust.3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią samodzielnej działalności gospodarczej.

Z art. 15 ust.3 pkt 3 ustawy wynika, że za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonie tych czynności wobec osób trzecich. W art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione są natomiast przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Organ podatkowy stanął na stanowisku, że kontrakt menadżerski zawarty w omawianej sprawie powoduje powstanie stosunku prawnego, który spełnia łącznie wszystkie warunki przewidziane w art. 15 ust.3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż określa warunki wykonywanych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. Działanie menedżera pozbawione było przymiotu samodzielności, co wyklucza opodatkowanie tych czynności podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, powołując się na przepis art. 88 ust.3a pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, organ podatkowy odmówił Spółce prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez menedżera, bowiem transakcje udokumentowane wyżej wskazanymi fakturami w jego ocenie nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyrok Sądu Administracyjnego

Kontrakt menedżerski jest umową nienazwaną, wynikającą ze stosunku cywilnoprawnego, określonego przepisami kodeksu cywilnego. Ma tu zastosowanie odpowiednio przepis art. 750 k.c., zgodnie z którym do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Istotą tej umowy jest świadczenie szeroko pojętych usług, tutaj usług zarządczych. O charakterze umowy decyduje nie nazwa umowy, lecz zawsze jej treść. Istotą treści obowiązków menedżera jest zarząd podmiotem gospodarczym. W praktyce jednak mogą pojawić się trudności, czy w danym przypadku przychody powinny być traktowane jako przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umów zlecenia lub umów o dzieło, czy też będą przychodami z kontraktów menedżerskich. Dlatego też zasadnicze znaczenie podczas oceny sprawy ma treść umów łączących podmiot gospodarczy z menadżerem w świetle wyżej przytoczonych przepisów, a w szczególności art. 15 ust.3 ustawy VAT w związku z art.13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli zakres jego obowiązków będzie wykraczał poza czynności wykonywane na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło i obejmować będzie nadto „zarządzani...