Nowe zasady odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami – pytania i odpowiedzi

Zmiany w zakresie odliczania naliczonego podatku związanego z zakupem czy użytkowaniem samochodów służbowych były już omawiane na łamach naszego pisma. Ich kompleksowe omówienie mogli Państwo znaleźć w artykule „Zmiany zasad odliczania VAT związanego z samochodami” publikowanym w lutowym numerze „Sposobu na VAT”. Przypominamy, że najważniejszą zmianą jest ograniczenie do 50% prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie, najmie, dzierżawie czy leasingu samochodów wykorzystywanych zarówno na cele działalności gospodarczej jak i na inne cele. Do 50% zostało również ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z eksploatacją pojazdów wykorzystywanych do celów mieszanych, natomiast do 30 czerwca 2015 roku podatnicy zostaną całkowicie pozbawieni prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa do niektórych samochodów wykorzystywanych do celów mieszanych.

Nasza redakcja otrzymała od Czytelników wiele pytań odnośnie nowych zasad odliczania podatku związanego z samochodami. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na te najczęściej zadawane.

1. Czy samochód z kratką po 1 kwietnia uprawnia do pełnego odliczenia VAT od paliwa?

I tak i nie – zależy to od tego do jakich celów samochód jest wykorzystywany.

Zakładam, że pod pojęciem „samochód z kratką” rozumiemy pojazd o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg, zakwalifikowany jako ciężarowy oraz posiadający odpowiednie dokumenty (wydane zgodnie z przepisami o ruchu drogowym) potwierdzające dopuszczalną ładowność oraz liczbę miejsc. W takiej sytuacji nie obowiązuje Państwa wynikający z art.12 ust.1 ustawy zmieniającej zakaz odliczenia podatku od paliwa do napędu takiego samochodu.

Jednakże art.86a ust.1 i 2 ustawy o VAT w nowym brzmieniu ogranicza do 50% prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa wykorzystywanego do napędu wszystkich samochodów, które nie są wykorzystywane wyłącznie w działalności gospodarczej podatnika. Zatem jeżeli samochód z kratką nie jest, w rozumieniu ustawy, wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej, macie Państwo prawo do odliczenia wyłącznie 50% podatku naliczonego przy zakupie paliwa do jego napędu.

Jeżeli samochód jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej, prowadzicie Państwo ewidencję przebiegu pojazdu oraz zgłosicie samochód naczelnikowi urzędu skarbowego, możecie odliczać całość VAT naliczonego od wydatków na paliwo przeznaczone do jego napędu.

2. Czy samochód użytkowany do 31 marca na potrzeby prywatne i działalności gospodarczej może od 1 kwietnia być użytkowany tylko na działalność?

Tak. Należy jednak pamiętać o ustawowych warunkach koniecznych do uznania, że samochód jest używany wyłącznie do działalności gospodarczej. Zgodnie z art.86a ust.4 pkt 1 ustawy o VAT takim warunkiem jest to, żeby sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wykluczał ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Art.86a ust.7 i 8 ustawy precyzuje co powinna zawierać taka ewidencja, natomiast ust.6 cytowanego przepisu określa, że ewidencję należy prowadzić od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności. Należy również pamiętać o obowiązku zgłoszenia takiego pojazdu naczelnikowi urzędu skarbowego - w terminie 7 dni od dnia, w którym podatnik poniesie pierwszy od 1 kwietnia 2014 roku wydatek z nimi związany (art.8 ustawy zmieniającej).

3. Czy samochód w leasingu operacyjnym zakupiony z 60% odliczeniem VAT może być sprzedany bez VAT po 1 kwietnia?

Nie. Jak informowaliśmy już na łamach serwisu Ministerstwo Finansów rozporządzeniem zmieniającym do rozporządzenia z dnia 20 grudnia 2013 roku w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień zniosło zwolnienie od VAT dla dostawy samochodów, przy nabyciu których przysługiwało ograniczone do 50% lub 60% prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

4. Jak będzie działał system korekt zamiast zwolnienia od 1 kwietnia 2014 w przypadku sprzedaży samochodu zakupionego z częściowym odliczeniem VAT?

Ustawa z dnia 7 lutego 2014 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wprowadza do ustawy o VAT art.90b, zgodnie z którym w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy zmieni się sposób jego wykorzystania, podatnik jest:

• obowiązany (w przypadku, gdy samochód początkowo wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej zacznie być wykorzystywany również na potrzeby prywatne), lub

• uprawniony (w przypadku, gdy samochód wykorzystywany zarówno do działalności gospodarczej jak i na cele prywatne zacznie być wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej)

do korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu. W przypadku gdy w powyższym okresie korekty nastąpi sprzedaż samochodu, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty. W przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł korekty dokonuje się, jeżeli zmiana ich wykorzystania nastąpiła w okresie 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd (art.90b ust.6 ustawy o VAT).

Zgodnie z art.11 ust.2 ustawy zmieniającej, powyższe zasady stosuje się również w przypadku sprzedaży samochodów przy których nabyciu, imporcie lub wytworzeniu kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku, nie więcej niż odpowiednio 5.000 lub 6.000 zł. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty (art.90b ust.4 ustawy o VAT).

Przykładowo, jeżeli przedsiębiorstwo kupiło samochód służbowy o wartości netto 30.000 zł, VAT 6.900zł i odliczyło 60% VAT naliczonego (4.140 zł), a następnie w kwietniu 2014 roku, po upływie 30 miesięcy sprzeda pojazd stosując stawkę VAT 23%, należy uznać, że w stosunku do połowy okresu korekty przysługiwało mu prawo do odliczenia 60% podatku naliczonego, natomiast w stosunku do pozostałego okresu - 100% podatku. Zatem w stosunku do połowy kwoty podatku naliczonego przy nabyciu pojazdu (3.450 zł) przysługuje prawo do odliczenia 60% podatku (2.070zł), natomiast w stosunku do drugiej połowy – 100% podatku (3.450 zł). W sumie przedsiębiorstwo jest uprawnione do odliczenia podatku w wysokości 5.520 zł (2.070 zł + 3.450 zł), odliczyło 4.140 zł, różnicę w wysokości 1.380 zł może ująć w poz.43 deklaracji VAT-7 za kwiecień 2014 roku (miesiąc dokonania sprzedaży auta).

5. Czy od kwietnia można odliczać tylko 50% VAT od napraw jak...