Określanie miejsca świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych od 1 stycznia 2015 roku oraz ich rozliczanie w systemie MOSS

USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE, NADAWCZE i ELEKTRONICZNE

świadczone przez polskiego podatnika na rzecz:	Do końca 2014 roku	Od 2015 roku
Konsumenta z Polski	Opodatkowane w Polsce	Opodatkowane w Polsce
Konsumenta z innego PCz UE	Opodatkowane w Polsce	Opodatkowane w Państwie Członkowskim Unii Europejskiej, w którym jest konsument
Konsumenta spoza UE	Poza unijnym VAT	Poza unijnym VAT

Nowe zasady oznaczają, że od 2015 r. podatek VAT od usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych oraz usług elektronicznych będzie stanowił dochód państwa członkowskiego, w którym odbiorca takich usług jest zlokalizowany, co pełniej oddaje konsumpcyjny charakter podatku VAT. Oznacza to, że podatek od tych usług świadczonych w 2015 r. musi zostać uregulowany w państwie członkowskim konsumenta.

Aby jednak usługodawcy nie byli zmuszeni rejestrować się w każdym państwie członkowskim, w którym świadczą usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne, wprowadza się fakultatywne rozwiązanie upraszczające tzw. mały punkt kompleksowej obsługi (ang. Mini One Stop Shop – dalej zwany „MOSS”), w którym możliwe będzie elektroniczne złożenie kwartalnej deklaracji VAT jak również wpłacenie należnego właściwym państwom członkowskim UE podatku VAT z tytułu świadczenia tych usług. Wpłacony podatek zostanie przekazany przez krajową administrację do państw członkowskich konsumpcji, tj. tam gdzie zlokalizowani są odbiorcy tych usług.

Zmiana miejsca opodatkowania ww. trzech kategorii usług oraz fakultatywny system rozliczenia podatku VAT wynikają z art. 5 dyrektywy Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do miejsca świadczenia usług (Dz. Urz. UE L 44 z 20.02.2008, str. 11), który został zaimplementowany do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 25 lipca 2014 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy– Ordynacja podatkowa (Dz. U. poz. 1171).

Ważne

Dla prawidłowego stosowania nowych zasad związanych z rozliczaniem podatku VAT od usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych istotne jest nie tylko zapoznanie się z ww. nowelą ustawy o podatku od towarów i usług i rozporządzeniami wykonawczymi do ustawy1 ale również z przepisami unijnymi, które obowiązują wprost i nie wymagają implementacji do porządku krajowego.

Do aktów unijnych, które wprost obowiązują należą:

1. rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1042/2013 z dnia 7 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do miejsca świadczenia (Dz. Urz. UE L 284 z 26.10.2013, str. 1),

2. rozporządzenie Rady (UE)nr967/2012z dnia 9 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w odniesieniu do procedur szczególnych dotyczących podatników niemających siedziby, którzy świadczą usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze lub usługi elektroniczne na rzecz osób niebędących podatnikami (Dz. Urz. UE L 290 z 20.10.2012, str. 1).

1 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 2014 roku w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 grudnia 2014 roku w sprawie wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej (Dz.U.poz.1803).

INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE

PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE IDENTYFIKACJI

Przedsiębiorca (podatnik UE) świadczący usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne na rzecz konsumentów finalnych zlokalizowanych w innych niż Polska państwach członkowskich UE, który:

• posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce lub

• w przypadku braku takiej siedziby posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

oraz ma zamiar skorzystać z fakultatywnego rozwiązania, jakim jest system MOSS, (dzięki któremu – zamiast rejestrowania się i rozliczania we wszystkich państwach członkowskich, w których będzie świadczył ww. usługi na rzecz konsumentów finalnych – zarejestruje się i rozliczy podatek VAT w jednym miejscu, tj. w małym punkcie kompleksowej obsługi) może dokonać rejestracji do celów MOSS w Polsce.

W takim przypadku Polska stanie się dla przedsiębiorcy państwem członkowskim identyfikacji.

Jest to tzw. procedura unijna. Organem podatkowym właściwym w sprawie procedury unijnej został wyznaczony Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa – Śródmieście.

Uwaga

Prawo wyboru

W sytuacji gdy przedsiębiorca (podatnik UE) nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium UE, ale posiada więcej niż jedno stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE, przy czym jedno z tych miejsc znajduje się w Polsce, może wybrać Polskę jako państwo członkowskie identyfikacji.

Jest to jedyna sytuacja, w której podatnik – w procedurze unijnej – może dokonać wyboru państwa członkowskiego identyfikacji. Takim wyborem podatnik będzie związany przez dwa kolejne lata, licząc od końca roku, w którym rozpoczął korzystanie z procedury szczególnej rozliczania VAT.

Podatnik nie ma prawa wyboru państwa członkowskiego identyfikacji w przypadku, gdy na terytorium UE posiada zarówno siedzibę działalności gospodarczej i jedno bądź więcej stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W takim przypadku państwem członkowskim identyfikacji podatnika będzie zawsze państwo członkowskie, w którym znajduje się jego siedziba działalności gospodarczej.

Przykład 1

Przedsiębiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce. Głównie prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług transportowych oraz sprzedaży wysyłkowej. Dodatkowo świadczy usługi elektroniczne na rzecz niepodatników (konsumentów finalnych) na terytorium UE.

Od 1 stycznia 2015 r. przedsiębiorca będzie mógł – wyłącznie w zakresie usług elektronicznych świadczonych na rzecz konsumentów z innych niż Polska państw członkowskich UE – rozliczać się przy wykorzystaniu systemu MOSS. Jeżeli zdecyduje się na system MOSS, państwem członkowskim identyfikacji będzie Polska, co oznacza, że bez względu na to, gdzie (w jakim urzędzie skarbowym) rozlicza podatek VAT od usług transportowych i sprzedaży wysyłkowej, w zakresie usług elektronicznych będzie musiał rozliczać się (po uprzedniej rejestracji) w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa - Śródmieście. W takim przypadku dla przedsiębiorcy – w zależności od rodzaju wykonywanej działalności – właściwe będą w Polsce dwa różne organy podatkowe (Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście z tytułu świadczenia usług elektronicznych rozliczanych w systemie MOSS oraz właściwy organ podatkowy dla pozostałej działalności podatnika).

W przypadku gdy przedsiębiorca świadczyć będzie usługi elektroniczne również na rzecz konsumentów zlokalizowanych w Polsce, organem podatkowym właściwym dla tego typu transakcji pozostanie właściwy dla podatnika krajowy urząd skarbowy, a nie Drugi Urząd Skarbowy Warszawa - Śródmieście (system MOSS obsługuje bowiem wyłącznie transakcje z konsumentami zlokalizowanymi w UE, ale poza państwem identyfikacji usługodawcy).

Przykład 2

Przedsiębiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce, dodatkowo posiada dwa stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej: w Niemczech oraz w Czechach. Usługi telekomunikacyjne dla swoich klientów (konsumentów finalnych) zlokalizowanych w Czechach i Szwecji świadczy zarówno z Polski, jak i z Niemiec. W takim przypadku podatnik rozliczy usługi telekomunikacyjne:

• świadczone w Szwecji za pośrednictwem procedury szczególnej rozliczania VAT (system MOSS) w Polsce (państwo członkowskie identyfikacji),

• świadczone w Czechach za pośrednictwem krajowych organów podatkowych stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej znajdującego się w Czechach.

Przykład 3

Przedsiębiorca spoza UE działający w branży cyfrowej (sprzedaż oprogramowania on-line) posiada w Europie dwa stałe miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (we Francji i w Polsce). Przedsiębiorca zdecydował, że w związku ze świadczeniem usług cyfrowych na rzecz konsumentów z UE będzie korzystał z systemu MOSS. Przedsiębiorca będzie mógł dokonać wyboru i zarejestrować się w państwie członkowskim, w którym ma stałe miejsce prowadzenia działalności, tj. albo we Francji, albo w Polsce. Wyborem takim podatnik będzie związany na dwa kolejne lata, licząc od końca roku, w którym rozpoczął korzystanie z procedury szczególnej rozliczania VAT.

Podstawa prawna: Art. 57b rozporządzenia Rady(UE)nr 967/2012, Art. 130b ust. 1-3 ustawy o podatku od towarów i usług

REJESTRACJA

W celu dokonania rejestracji do procedury unijnej należy:

1. wypełnić formularz VIU-R – zgłoszenie informujące w zakresie unijnej procedury szczególnej rozliczania VAT, zaznaczając cel zgłoszenia: rejestracja,

2. przesłać formularz – za pomocą systemu e-Deklaracje – do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście,

3. złożyć wraz z formularzem VIU-R oświadczenie o zgodności adresu działalności gospodarczej z danymi rejestrowymi VAT-R oraz zgodę na otrzymywanie pism drogą elektroniczną.

Podatnik rejestrujący się do systemu MOSS wykorzystuje numer (identyfikator podatkowy NIP), za pomocą którego został już zidentyfikowany na potrzeby podatku od towarów i usług w związku z posiadaną w Polsce siedzibą działalności gospodarczej lub stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście nie nadaje, w związku z dokonywaniem rozliczeń za pośrednictwem systemu MOSS, nowego identyfikatora.

Uwaga

W przypadku gdy podatnik jest zarejestrowany do celów podatku VAT w Polsce, lecz nie posiada tutaj siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, np. w sytuacji, gdy zarejestrował się wyłącznie z tytułu sprzedaży wysyłkowej, nie może wybrać Polski jako państwa członkowskiego identyfikacji do celów systemu MOSS. Zakładając, iż podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim UE, to państwo członkowskie stanie się dla podatnika państwem członkowskim identyfikacji.

Dokonywanie rozliczeń w systemie MOSS jest zautomatyzowane (zarówno na płaszczyźnie podatnik → urząd skarbowy, jak i urząd skarbowy → podatnik), stąd istotne jest, aby w zgłoszeniu widniały aktualne dane, m.in. aktualny adres e-mail (sekcja B.2).

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście, w przypadku spełnienia przesłanek do zarejestrowania się w systemie MOSS, potwierdza zgłoszenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

W przypadku gdyby podatnik nie spełnił warunków niezbędnych do korzystania z procedury szczególnej rozliczania VAT, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście poinformuje podatnika – również za pomocą środków komunikacji elektronicznej – o wydaniu postanowienia o odmowie przyjęcia zgłoszenia. Na postanowienie służy zażalenie w terminie 7 dni od dnia doręczenia.

Uwaga

Co do zasady, rejestracja będzie skuteczna od pierwszego dnia kwartału kalendarzowego następującego po kwartale, w którym podatnik złożył formularz VIU-R. Jednakże w przypadku, gdy podatnik rozpoczął świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych przed tą datą, procedura rozliczania ww. usług w ramach systemu MOSS zacznie obowiązywać od pierwszego dnia świadczenia usług, pod warunkiem, że podatnik – do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym po raz pierwszy wykonano usługi

– zgłosi Naczelnikowi Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście rozpoczęcie działalności w ramach systemu MOSS. W takim przypadku podatnik będzie obowiązany do złożenia deklaracji VAT obejmującej kwartał kalendarzowy, w którym miało miejsce pierwsze świadczenie usług.

Ważne

Zgłoszenie rejestracyjne można składać do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście już od 1 października 2014 roku.

Potwierdzenie o przyjęciu zgłoszenia lub postanowienie o odmowie przyjęcia zgłoszenia dla formularzy VIU-R złożonych w okresie 1 października 2014 r. – 31 grudnia 2014 r. będą wysyłane do końca grudnia 2014 r.

Formularze: Zgłoszenie VIU-R (rejestracja) dostępne jest na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, w zakładce finanse.mf.gov.pl (link). Deklaracja VIU-D dostępna pod ww. adresem.

Podstawa prawna: Art.3 ustawy z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa, Art. 57b rozporządzenia Rady (UE) nr 967/2012

Przykład 4

Polski podatnik rozpoczął świadczenie usług nadawczych na rzecz konsumentów zlokalizowanych w innych państwach członkowskich UE w dniu 1 maja 2015 r. i zamierza rozliczać podatek VAT od tych usług w ramach systemu MOSS. Pod warunkiem, że podatnik powiadomi Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście o rozpoczęciu działalności do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym po raz pierwszy wykonano usługi, tj. do 10 czerwca, zostanie on zidentyfikowany na potrzeby procedury szczególnej rozliczania VAT z dniem 1 maja. Uchybienie temu terminowi oznacza, że podatnik będzie musiał zarejestrować się i rozliczyć VAT na zasadach ogólnych od świadczonych w maju usług w każdym z poszczególnych państw członkowskich.

Uwaga

Podatnicy „podmiotowo” zwolnieni od podatku od towarów i usług z uwagi na nieprzekroczenie limitu sprzedaży uprawniającego do tego zwolnienia (na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT), świadczący omawiane usługi na rzecz klientów (nie podatników) w innych państwach członkowskich UE mają obowiązek odprowadzać podatek VAT z tego tytułu już od pierwszej transakcji unijnej. Nie obowiązują tu bowiem jakiekolwiek limity obrotu. Podatnicy ci mogą jednak skorzystać z uproszczenia jakim jest system MOSS i w nim dokonywać wpłat podatku należnego innym państwom członkowskim z tytułu świadczenia tych usług.

Przystąpienie do systemu MOSS nie powoduje utraty zwolnienia od podatku sprzedaży krajowej dokonywanej przez tych podatników.

Podstawa prawna: Art. 57d - art. 57e rozporządzenia Rady (UE)nr 967/2012, Art. 130b ust. 4-6 w zw. z ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług

DEKLARACJA

Podatnik, który został zidentyfikowany na potrzeby procedury szczególnej rozliczania VAT przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście obowiązany jest składać do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście – za pomocą systemu e- Deklaracje – deklaracje VAT, w których rozliczane będą usługi telekomunikacyjne, nadawcze oraz elektroniczne.

Deklaracje VAT składa się za okresy kwartalne do 20. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. Terminy złożenia deklaracji VAT upływają zatem corocznie: 20 kwietnia, 20 lipca, 20 października oraz 20 stycznia.

Uwaga

Obowiązek składania deklaracji VAT dotyczy również tzw. deklaracji VAT zerowych, czyli takich, w których podatnik nie wykazuje żadnych usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub elektronicznych, świadczonych na rzecz konsumentów finalnych zlokalizowanych w innych państwach członkowskich (państwach członkowskich konsumpcji). Deklaracja VAT musi być bowiem złożona niezależnie od tego, czy usługi telekomunikacyjne, nadawcze lub elektroniczne były świadczone.

Ważne

Termin złożenia deklaracji (20. dzień miesiąca następujący po każdym kolejnym kwartale) obowiązuje również w przypadku, gdy dzień ten przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy (bramka systemu MOSS otwarta jest 24h/dobę 7 dni w tygodniu). Nie dotyczy to jednak dokonywania płatności podatku VAT. Zasady dotyczące płatności pozostają niezmienione. Liczyć się będzie zatem, jako dokonana w terminie, również płatność zrealizowana następnego dnia roboczego po 20. dniu miesiąca następującym po kwartale, jeżeli ten 20-sty dzień przypada na święto lub dzień wolny od pracy.

Podatnik nie może złożyć deklaracji VAT przed końcem okresu rozliczeniowego. Oznacza to, że najwcześniej składa ją elektronicznie pierwszego dnia po zakończeniu kwartału.

W celu złożenia deklaracji należy:

1. wypełnić formularz VIU-D – deklaracja dla rozliczania podatku VAT w zakresie procedury unijnej, wskazując okres rozliczeniowy, którego dotyczy, oraz zaznaczając cel zgłoszenia: złożenie;

2. przesłać formularz – za pomocą systemu e-Deklaracje do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście,

3. wykazać – w sekcji C formularza VIU-D – podatek należny wszystkim państwom członkowskim konsumpcji, w których zlokalizowani byli jego klienci (osoby niebędące podatnikami).

Wybrane części składowe sekcji C formularza VIU-D:

C2: świadczenie usług dokonane z siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim identyfikacji – w tym miejscu podatnik dokonuje rozliczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych z podziałem na każde państwo członkowskie, w którym zlokalizowani są odbiorcy ww. usług (państwo członkowskie konsumpcji), świadczonych z siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej znajdujących się w Polsce,

C3: świadczenie usług dokonane ze stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej znajdujących się poza państwem członkowskim identyfikacji – w tym miejscu podatnik wykazuje podatek z tytułu usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych z podziałem na państwa członkowskie miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz państwa członkowskie, w których zlokalizowani są odbiorcy ww. usług (państwa członkowskie konsumpcji), świadczonych ze stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej znajdujących się poza Polską,

C4: suma całkowita w przypadku siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w państwie członkowskim identyfikacji i wszystkich stałych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej we wszystkich pozostałych państwach członkowskich – w tym miejscu podatnik wskazuje sumę podatku należnego z kolumn C2 i C3 podlegającego wpłacie na rachunek Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście.

Uwaga

W deklaracji VAT składanej w procedurze unijnej nie wykazuje się podatku naliczonego z tytułu zakupów służących wykonywaniu usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych. Wydatki poniesione na prowadzenie działalności gospodarczej w państwie członkowskim identyfikacji (w Polsce) rozlicza się w krajowej deklaracji podatkowej (VAT), składanej we właściwym dla podatnika urzędzie skarbowym. Natomiast podatek VAT od wydatków związanych z usługami telekomunikacyjnymi, nadawczymi oraz elektronicznymi poniesionych w państwie członkowskim konsumpcji rozlicza się za pośrednictwem elektronicznego mechanizmu zwrotu VAT opartego na dyrektywie Rady 2008/9/WE.

Ważne – kwota VAT w EURO

Kwoty wykazane w deklaracji VAT wyrażane są w euro i nie podlegają zaokrągleniu w górę ani w dół. Podatnik wykazuje i uiszcza dokładną kwotę VAT.

W przypadku gdyby usługi świadczone w określonym państwie członkowskim konsumpcji objęte były zwolnieniem z podatku VAT (np. w zakresie gier), podatnik nie powinien ich uwzględniać w deklaracji VAT (w dekla...