W maju 2009 roku urząd skarbowy przeprowadził w naszej spółce kontrolę prawidłowości zwrotu podatku od towarów i usług za marzec 2009. Przeprowadzona kontrola nie wykazała nieprawidłowości i zakończona została protokołem kontroli. W styczniu bieżącego roku otrzymaliśmy z Urzędu Kontroli Skarbowej zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli w zakresie podatku dochodowego i podatku od towarów i usług za 2009 rok. Czy organ kontroli skarbowej ma prawo kontrolować miesiąc, który był już przedmiotem kontroli urzędu skarbowego?
ODPOWIEDŹ
Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 83 ust.4) jeżeli wyniki kontroli wykazały rażące naruszenie przepisów prawa przez przedsiębiorcę, można przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym zakresie przedmiotowym w danym roku kalendarzowym, a czas jej trwania nie może przekraczać 7 dni. Same przepisy nie regulują pojęcia „rażącego naruszenia przepisów prawa”, więc w takim przypadku należy posłużyć się słownikową interpretacją terminu „rażący”, który w zależności z jakiego słownika korzystamy oznacza tyle co dający się łatwo stwierdzić, oczywisty czy też niewątpliwy.
Ponadto zgodnie z art. 282a ustawy Ordynacja podatkowa, w zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją ostateczną organu podatkowego kontrola podatkowa nie może być ponownie wszczęta, chyba że kontrola podatkowa jest niezbędna dla przeprowadzenia postępowania w:
1) sprawie stwierdzenia nieważności, stwierdzenia wygaśnięcia, uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej lub wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną;
2) związku z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności decyzji przez sąd administracyjny.
Tak więc ponowna kontrola tego samego okresu może odbyć się jedynie w przypadkach wyraźnie określonych w wyżej wymienionych ustawach.
W sytuacji opisanej przez czytelnika, problem jest bardziej złożony, gdyż pierwsza kontrola dotyczyła zasadności zwrotu podatku od towaru i usług za marzec 2009, natomiast kontrola Urzędu Kontroli Skarbowej ma obejmować szerszy zakres tzn. zarówno podatek dochodowy jak i podatek od towarów i usług za cały rok 2009. Ponadto Urząd Kontroli Skarbowej działa w oparciu o przepisu ustawy o kontroli skarbowej, które umożliwiają przeprowadzenie kontroli w znacznie szerszym zakresie niż może to zrobić urząd skarbowy, lecz nie regulują one kwestii przeprowadzania ponownej kontroli danego obszaru. Ponadto zgodnie z art. 31 ustawy o kontroli skarbowej w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie do postępowania kontrolnego stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej.
I tak, mając na uwadze przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ordynacji podatkowej oraz przy braku szczegółowych uregulowań co do ponownej kontroli tego samego okresu w ustawie o kontroli skarbowej, a także braku przesłanek do ponownego wszczęcia kontroli, co do zasady Urząd Kontroli Skarbowej powinien wyłączyć spod kontroli czynności sprawdzające zasadność zwrotu podatku VAT za marzec 2009. Również praktyka Urzędów Kontroli Skarbowej wskazuje, iż zajmują się one powtórna kontrolą danego obszaru jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Niemniej w takich przypadkach, jak opisane przez czytelnika, sugeruje się aby zwrócić się z pismem do Urzędu Kontroli Skarbowej w tej sprawie z przytoczeniem wyżej wymienionych przepisów.
Michał Iwanina
Biegły Rewident