Szukanie zaawansowane

Szukanie wraz z odmianą wyrazów
Wstaw * (gwiazdka) po wpisaniu początku wyrazu
np. podatk*, aby znaleźć podatkami, podatkach itd.

Dokładne dopasowanie
Wpisz wyrażenie w cudzysłowie.
Na przykład: "podatek dochodowy".

Wykluczenie wyrażenia
Wstaw - (minus) przed słowem, które chcesz wykluczyć. Na przykład: "sprzedaż -towar"

Brak wyników

PROCEDURY SZCZEGÓLNE (art. 113-138)

8 sierpnia 2019

WYROK TRYBUNAŁU (ósma izba) z dnia 15 maja 2019 r.

0 1103

Odesłanie prejudycjalne – Podatki – Podatek od wartości dodanej (VAT) – Dyrektywa 2006/112/WE – Artykuł 135 ust. 1 lit. b) – Dostawa towarów – Zwolnienia dotyczące innych czynności – Udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe – Karty paliwowe

W sprawie C‑235/18

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Naczelny Sąd Administracyjny (Polska) postanowieniem z dnia 23 listopada 2017 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 28 marca 2018 r., w postępowaniu:

Vega International Car Transport and Logistic – Trading GmbH

przeciwko

Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie,

TRYBUNAŁ (ósma izba),

w składzie: F. Biltgen, prezes izby, C.G. Fernlund i L.S. Rossi (sprawozdawca), sędziowie,

rzecznik generalny: E. Tanchev,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

rozważywszy uwagi przedstawione:

  • w imieniu Vega International Car Transport and Logistic – Trading GmbH przez J. Pomorską-Porębską, doradcę podatkowego,
  • w imieniu rządu polskiego przez B. Majczynę, działającego w charakterze pełnomocnika,
  • w imieniu Komisji Europejskiej przez R. Lyala i J. Hottiaux, działających w charakterze pełnomocników,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok


1. Niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 135 ust. 1 lit. b) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. 2006, L 347, s. 1).

2. Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Vega International Car Transport and Logistic – Trading GmbH z siedzibą w Austrii (zwaną dalej „Vega International”) a Dyrektorem Izby Skarbowej w Warszawie (Polska) w przedmiocie odmowy przez tego ostatniego zwrotu na rzecz Vega International podatku od wartości dodanej (VAT) związanego z transakcjami nabycia paliwa z wykorzystaniem kart paliwowych.

Ramy prawne


Prawo Unii

3. Artykuł 2 ust. 1 lit. a) i c) dyrektywy 2006/112 stanowi:

„Opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje:

a) odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze;

[…]

c) odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze”.

4. Artykuł 14 ust. 1 i 2 tej dyrektywy stanowi:

„1. »Dostawa towarów« oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

2. Poza czynnością, o której mowa w ust. 1, za dostawę towarów uznaje się następujące czynności:

[…]

c) przekazanie towaru na podstawie umowy, zgodnie z którą prowizja płacona jest od zakupu lub sprzedaży”.

5. Artykuł 24 ust. 1 rzeczonej dyrektywy ma następujące brzmienie:

„»Świadczenie usług« oznacza każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów”.

6. Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. b) wskazanej dyrektywy:

„Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje:

[…]

b) udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę”.

Prawo polskie

7. Dyrektywa 2006/112 została przetransponowana do prawa polskiego ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towaru i usług (Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054), ze zmianami (zwaną dalej „ustawą o VAT”).

8. Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

„[Opodatkowaniu VAT podlegają:] odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju”.

9. Artykuł 7 ust. 1 i 8 tej ustawy stanowi:

„1. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel […].

[…]

8. W przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach”.

10. Artykuł 8 ust. 1 wspomnianej ustawy stanowi:

„Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 […]”.

11. Artykuł 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy, który transponuje art. 135 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2006/112, stanowi:

„[Zwalnia się od podatku] usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę”.

12. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT:

„W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego […]”.

Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne

13. Z postanowienia odsyłającego wynika, że Vega International prowadzi działalność w zakresie transportu samochodów użytkowych znanych producentów z fabryki bezpośrednio do klientów. Usługa ta jest świadczona za pośrednictwem kilku spółek zależnych Vega International mających siedziby w różnych państwach członkowskich, w tym spółki zależnej Vega Poland sp. z o.o., z siedzibą w Polsce.

14. Vega International zajmuje się organizowaniem i zarządzaniem w zakresie zaopatrywania wszystkich swoich spółek w karty paliwowe wydawane przez różnych dostawców paliw. Transportowane przez Vega Poland pojazdy tankowane są przy użyciu imiennych kart paliwowych wystawionych na kierowców. Ze względów organizacyjnych oraz z uwagi na wysokość kosztów wszystkie transakcje za pomocą kart paliwowych realizowane są centralnie przez spółkę dominującą w Austrii, która otrzymuje od dostawców paliw faktury wykazujące w szczególności zakup paliwa wraz z VAT. Następnie, na koniec każdego miesiąca, Vega International refakturuje na spółki zależne, w tym Vega Poland, paliwo udostępnione do celów świadczenia usługi przewozu pojazdów, i obciąża je opłatą w wysokości 2%. Te spółki zależne są upoważnione do skompensowania faktur dotyczących wykorzystania kart paliwa z fakturami wystawionymi na spółkę austriacką lub do uregulowania tych faktur w terminie od jednego do trzech miesięcy od dnia ich otrzymania.

15. Decyzją z dnia 11 sierpnia 2014 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (Polska) odmówił spółce Vega International zwrotu VAT za okres od kwietnia do czerwca 2012 r. w wysokości 106031,44 złotych (PLN) (około 24735,82 EUR). Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2014 r.

16. Vega International wniosła skargę o uchylenie tej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (Polska). Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2015 r. sąd ten oddalił skargę spółki Vega International jako bezzasadną.

17. Vega International wniosła następnie skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego (Polska). Sąd ten, podobnie jak polskie organy podatkowe i sąd pierwszej instancji, rozważał możliwość zastosowania w niniejszym przypadku zasad ustanowionych przez Trybunał w wyroku z dnia 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland (C‑185/01, EU:C:2003:73), zgodnie z którym porozumienie w zakresie zarządzania paliwem nie stanowi umowy o dostawę paliwa, lecz raczej umowę o finansowanie jego zakupu. Zgodnie bowiem z oceną Trybunału w sprawie, która doprowadziła do wydania tego wyroku, spółka leasingowa nie nabywała paliwa w celu dokonania jego odsprzedaży leasingobiorcy pojazdu, lecz to ten ostatni dokonywał swobodnego wyboru zarówno jakości i ilości, jak i daty zakupu paliwa, a tym samym dysponował tym paliwem jak właściciel.

18. W niniejszym wypadku na podstawie tego wyroku należałoby uznać, że Vega International nie dokonuje „dostaw towarów”, tu paliwa w rozumieniu art. 7 ust. 8 ustawy o VAT, w odniesieniu do których można odzyskać VAT, lecz świadczy usługi finansowania na rzecz Vega Poland, które nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, ponieważ są zwolnione z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

19. Jednakże sąd odsyłający stwierdza, że wyrok z dnia 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland (C‑185/01, EU:C:2003:73), nie został wydany na podstawie dyrektywy 2006/112, lecz dotyczy wykładni poprzednio obowiązujących przepisów szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.U. 1977, L 145, s. 1, zwanej dalej „szóstą dyrektywą”).

20. W tych okolicznościach sąd odsyłający żywi wątpliwości dotyczące wykładni, w świetle tego wyroku, nowego przepisu zawartego w art. 135 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2006/112, który nawiązuje do transakcji takich jak udzielanie kredytów lub pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę. Rodzi się zatem pytanie, czy czynności podejmowane przez Vega International w Austrii w związku z udostępnianiem i rozliczaniem kart paliwowych służących do zakupu paliwa przez spółki zależne w ramach grupy mogą zostać uznane za takie transakcje. Do wątpliwości tych dokładają się ponadto rozbieżności w orzecznictwie sądów krajowych, które powoływały się na ten precedens w celu dokonania oceny charakteru transakcji zawartych w ramach udostępnienia kart paliwowych.

21. W konsekwencji sąd odsyłający uważa, że aby orzec w przedmiocie skargi kasacyjnej wniesionej przez Vega International, konieczne jest dokonanie przez sam Trybunał wykładni art. 135 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2006/112.

22. W tych okolicznościach Naczelny Sąd Administracyjny postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy w pojęciu, o którym mowa w art. 135 ust. 1 lit. b) [dyrektywy 2006/112], mieszczą się czynności polegające na udostępnieniu kart paliwowych oraz negocjowaniu, finansowaniu i rozliczaniu nabywania paliwa z wykorzystaniem tych kart, czy też takie czynności złożone mogą być uznane za transakcje łańcuchowe, których podstawowym celem jest dostawa paliwa?”.

W przedmiocie pytania prejudycjalnego


23. Poprzez swoje pytanie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 135 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że w okolicznościach takich jak te rozpatrywane w postępowaniu głównym udostępnienie kart paliwowych przez spółkę dominującą swoim spółkom zależnym, umożliwiające tym ostatnim zaopatrzenie w paliwo pojazdów, których transport zapewniają, może zostać uznane za usługę udzielenia kredytu zwolnioną z VAT w rozumieniu tego przepisu lub za transakcję złożoną, której głównym celem jest dostawa paliwa, a zatem dostawa towaru w rozumieniu art. 14 ust. 1 tej dyrektywy, w odniesieniu do której VAT zapłacony w Polsce może zostać odzyskany.

24. Tytułem wstępu należy stwierdzić, że przepisy dyrektywy 2006/112 mające znaczenie w sprawie w postępowaniu głównym są zasadniczo takie same jak równoważne przepisy szóstej dyrektywy. W tych okolicznościach orzecznictwo dotyczące rzeczonych przepisów szóstej dyrektywy zachowuje więc znaczenie dla celów interpretacji odpowiadających im przepisów dyrektywy 2006/112 (zob. w szczególności wyrok z dnia 28 lipca 2016 r., Astone, C‑332/15, EU:C:2016:614, pkt 27).

25. Aby udzielić odpowiedzi na pytanie zadane przez sąd odsyłający, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112 dostawa towarów dokonywana odpłatnie na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze podlega opodatkowaniu VAT.

26. Na podstawie art. 14 ust. 1 tej dyrektywy za dostawę towarów zasadniczo uważa się przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

27. W tym względzie, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, zdefiniowane w art. 5 ust. 1 szóstej dyrektywy i w art. 14 ust. 1 dyrektywy 2006/112 pojęcie „dostawy towarów” nie odnosi się do przeniesienia własności w formie przewidzianej we właściwych przepisach krajowych, lecz obejmuje każdą transakcję przekazania rzeczy przez stronę, która upoważnia drugą stronę do rozporządzania tą rzeczą, jakby była ona jej właścicielem (wyroki: z dnia 8 lutego 1990 r., Shipping and Forwarding Enterprise Safe, C‑320/88, EU:C:1990:61, pkt 7; z dnia 14 lipca 2005 r., British American Tobacco i Newman Shipping, C‑435/03, EU:C:2005:464, pkt 35; z dnia 21 lutego 2006 r., Halifax i in., C‑255/02, EU:C:2006:121, pkt 51; z dnia 3 czerwca 2010 r., De Fruytier, C‑237/09, EU:C:2010:316, pkt 24; a także z dnia 18 lipca 2013 r., Evita-K, C‑78/12, EU:C:2013:486, pkt 33).

28. Trybunał orzekł też, że rzeczone pojęcie ma obiektywny charakter oraz że ma ono zastosowanie niezależnie od celów i wyników danych transakcji, przy czym brak jest obowiązku prowadzenia dochodzenia przez organ administracji podatkowej w celu ustalenia intencji danego podatnika lub w celu uwzględnienia intencji podmiotu gospodarczego innego niż ów podatnik działający w tym samym łańcuchu dostaw (wyrok z dnia 21 listopada 2013 r., Dixons Retail, C‑494/12, EU:C:2013:758, pkt 21i przytoczone tam orzecznictwo).

29. W niniejszym wypadku z postanowienia odsyłającego wynika, że udostępnienie przez Vega International kart paliwowych spółkom zależnym, w tym Vega Poland, umożliwia tym spółkom w szczególności zaopatrzenie w paliwo na stacjach paliw. Te ostatnie wystawiają następnie bezpośrednio na rzecz Vega International faktury potwierdzające nabycie paliwa z VAT, który był przedmiotem wniosku o zwrot złożonego przez Vega International polskim organom podatkowym.

30. W tych okolicznościach, aby odpowiedzieć na pytanie zadane przez sąd odsyłający, należy zbadać, czy w sprawie w postępowaniu głównym spółki paliwowe faktycznie przeniosły na Vega International lub na Vega Poland uprawnienie do dysponowania paliwem jak właściciel (zob. podobnie wyrok z dnia 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland, C‑185/01, EU:C:2003:73, pkt 33).

31. W tym względzie należy przypomnieć, że w wyroku z dnia 6 lutego 2003 r., Auto Lease Holland (C‑185/01, EU:C:2003:73), Trybunał zbadał, czy w ramach umowy leasingu pojazdu samochodowego ma miejsce dostawa towarów, w danym wypadku paliwa, przez spółki paliwowe na rzecz spółki leasingowej, jeżeli leasingobiorca tankuje swój pojazd w imieniu i na rzecz tej spółki, która następnie składa do krajowych organów podatkowych wniosek o zwrot VAT odprowadzonego od tego paliwa.

32. W wyroku tym Trybunał uznał...

Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 papierowych oraz cyfrowych wydań magazynu
  • Dostęp online do aktualnych i archiwalnych wydań czasopisma oraz dostęp do dodatkowych materiałów
  • Nielimitowane konsultacje
  • ...i wiele więcej!

Jeśli jesteś Prenumeratorem, zaloguj się, aby przeczytać artykuł w całości.