163
Na początek tegorocznych wakacji polscy przedsiębiorcy otrzymali od ustawodawcy upominek w postaci kolejnej nowelizacji ustawy o VAT. W dodatku ustawodawca zadbał o to, żeby nie zepsuć podatnikom niespodzianki i zmiany, które weszły w życie od 1 lipca ogłoszone zostały w dzienniku ustaw 29 czerwca. Nie są to wprawdzie zmiany rewolucyjne i wiele z nich ma charakter doprecyzowujący lub odzwierciedla uregulowania zawarte w rozporządzeniu wykonawczym Rady Unii Europejskiej numer 282/2011, ale nie zmienia to faktu, że podatnicy VAT otrzymali do poczytania na urlopie mało pożądaną lekturę. Pragnąc ułatwić jej przyswojenie, poniżej przybliżamy najistotniejsze naszym zdaniem zmiany wynikające z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym.
Doprecyzowanie i rozszerzenie katalogu odpadów, których sprzedaż objęta jest mechanizmem odwrotnego obciążenia (reverse chargé);
Jak wiadomo, od 1 kwietnia bieżącego roku ustawodawca przyjął szczególne zasady opodatkowania dokonywanych między dwoma podatnikami transakcji sprzedaży złomu i praw do emisji gazów cieplarnianych, polegające na tym, że zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług w przypadku tych transakcji stał się nabywca. Zmiana ta spowodowała w praktyce wiele problemów, ponieważ ustawa nie precyzowała co ustawodawca rozumie pod pojęciem „złomu”.
Od 1 lipca 2011 przepis art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT został zmieniony i zawarto w nim odesłanie do załącznika numer 11, zawierającego listę towarów, do których mają zastosowanie nowe zasady opodatkowania. Poza odpadami i złomem z pozostałych metali w załączniku tym ujęto między innymi odpady szklane, gumowe i z tworzyw sztucznych czy odpady i braki ogniw akumulatorów elektrycznych.
Wykreślenie zakazu odliczenia podatku z faktur wystawionych przez podmiot nieuprawniony do wystawiania faktur VAT;
Powyższa zmiana została niejako wymuszona przez wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 grudnia 2010 roku w sprawie C-438/09 Dankowski. Przed zmianą przepisów przepis art. 88 ust. 3a pkt 1 lit.a zabraniał odliczenia i zwrotu podatku naliczonego wynikającego z faktur i faktur korygujących wystawionych przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących. W wyroku C-438/09 Trybunał Sprawiedliwości przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku z faktur wystawionych przez podmiot, który dokonywał czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lecz nie był podmiotem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.
Pod wpływem powyższego wyroku polski ustawodawca zdecydował się wykreślić z omawianego przepisu ograniczenie dotyczące faktur wystawianych przez podmiot nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących i pozostawił jedynie zakaz odliczania podatku z faktur wystawionych przez podmiot nieistniejący.
Rozszerzenie przepisu art. 28f ustawy o VAT poprzez kompleksowe uregulowanie w tym przepisie kwestii miejsca świadczenia usług transportu towarów;
W nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca zdecydował się rozszerzyć art. 28f poprzez dodanie pkt 1a regulującego kwestię miejsca świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika w dwóch sytuacjach:
• nabycia usług przez podatnika posiadającego siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego są świadczone te usługi lub stałe miejsce zamieszkania lub pobytu na terytorium Polski. W przypadku, gdy taki podmiot nabywa usługi transportu towarów, w całości wykonywane poza terytorium Unii Europejskiej, miejscem świadczenia takich usług będzie terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej,
• nabycia usług przez podatnika posiadającego siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego świadczone są te usługi lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa trzeciego. W przypadku, gdy taki podmiot nabywa usługi transportu towarów, w całości wykonywane na terytorium Polski, miejscem świadczenia takich usług będzie terytorium naszego kraju.
Przed 1 lipca 2011 przepisy te były częściowo ujęte w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Techniczne zmiany w definicjach, wynikające z dostosowania przepisów ustawy o VAT do rozporządzenia Rady nr 282/2011;
• Zmiana definicji podatnika, zawartej w art.28a;
Zmiana ta polega na rozszerzeniu stosowanej dla potrzeb określenia miejsca świadczenia usług definicji podatnika o osoby prawne niebędące podatnikiem na podstawie innych przepisów i nie tylko zidentyfikowane do celów podatku VAT, ale również niezidentyfikowane, ale obowiązane do dokonania takiej identyfikacji.
• Zmiana pojęć stosowanych w art. 28b i 28c ustawy oraz w niektórych innych przepisach;
W związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady zmianie uległy stosowane dla potrzeb określenia miejsca świadczenia usług pojęcia:
- zamiast pojęcia „siedziba” używane jest pojęcie „siedziba działalności gospodarczej”,
- zamiast pojęcia „stałe miejsce prowadzenia działalności” używane jest pojęcie „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej”,
- zamiast pojęcia „miejsce zwykłego pobytu” używane jest pojęcie „zwykłe miejsce pobytu”. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, że po zmianie przepisów przy określaniu miejsca świadczenia usług ustawodawca pozwala się posłużyć kryterium stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca p obytu jedynie w sytuacji, gdy odpowiednio usługobiorca lub usługodawca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
• Zawężenie stosowania art. 28b ust. 4 ustawy o VAT;
Zgodnie z art. 28b ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług przy określaniu miejsca świadczenia usług na rzecz podatników, gdy usługi te przeznaczone są na ich cele osobiste, stosuje się przepisy właściwe dla określania miejsca świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Przed zmianą przepisów ustawa nie odpowiadała na pytanie jak potraktować usługi przeznaczone w części na cele działalności gospodarczej, a w części na cele osobiste.
Od 1 lipca 2011 z art. 28b ust. 4 jasno wynika, że przepis ten ma zastosowanie dla określenia miejsca świadczenia usług przeznaczonych wyłącznie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, a zatem nie dotyczy usług o charakterze mieszanym.
Uproszczenie wyboru przez podatników nie wykonujących czynności opodatkowanych oraz osoby prawne niebędące podatnikami opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;
Zgodnie z art. 10 ust. 6 ustawy o VAT podatnicy, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane oraz osoby prawne niebędące podatnikami mogą wybrać opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Do 30 czerwca 2011 wybór ten następował poprzez złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania tych czynności. Zgodnie z art. 10 ust. 7 ustawy oświ...
