ATEST W ODWROTNYM OBCIĄŻENIU

ODPOWIEDŹ

Mechanizm odwrotnego obciążenia polega na przesunięciu obowiązku rozliczenia VAT należnego ze sprzedawcy na nabywcę.

Powyższe, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, ma zastosowanie w przypadku zakupu towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15,

c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2.

W takim przypadku, dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust.2). Sprzedawca na fakturze nie wykazuje kwoty podatku (podobnie w deklaracji VAT), a jedynie podaje informację, że zobowiązanym do rozliczenia VAT jest nabywca i zamieszcza wyrazy "odwrotne obciążenie". Nabywca w deklaracji VAT rozlicza zarówno VAT należny i naliczony, oczywiście, jeżeli zakup związany jest z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W pytaniu zastanawiacie się Państwo, czy kontrahent prawidłowo wystawił fakturę, na której usługa wydania atestu dotycząca wyrobów stalowych podlega również rozliczeniu w ramach „odwrotnego obciążenia”.

Na podstawie wyroków sądów administracyjnych i interpretacji Ministerstwa Finansów została wypracowana praktyka, zgodnie z którą, czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania systemu podatku VAT. Jedna transakcja występuje w wypadku, gdy dwa lub więcej elementów, albo dwie lub więcej czynności, dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. Należy podkreślić, że aby można było mówić o świadczeniu kompleksowym, musi istnieć możliwość wyróżnienia kilku ściśle ze sobą powiązanych elementów składowych, obiektywnie tworzących jedną całość, z których jeden stanowi świadczenie główne, a pozostałe mają wobec niego charakter pomocniczy. Za pomocniczą należy uznać czynność, która nie stanowi dla nabywcy celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej, a jej cel jest zdeterminowany przez czynność główną.

Zauważać jednak należy, że:

1. Załącznik nr 11 zawiera wyłącznie ściśle określony wykaz towarów, oraz

2. Z dniem 1 stycznia 2014 roku dokonano ściślejszego określenia podstawy opodatkowania w porównaniu z obowiązującym do końca 2013 roku przepisem w tym zakresie. Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT podstawa opodatkowania obejmuje:

• 1)   podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

• 2)   koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Jak wynika z treści przepisu, określony został katalog kosztów dodatkowych wchodzących do podstawy opodatkowania. Jednak, podkreślenia wymaga, iż jest to katalog zamknięty i wymienia wyłącznie 4 wskazane elementy.

Zatem, jeżeli na fakturze dodatkowo zostanie wyodrębniony jeden z czterech wymienionych w art. 29a ust. 6 pkt 2 kosztów, wówczas niewątpliwie będzie on elementem składowym ceny sprzedawanego towaru, natomiast, zdaniem redakcji, wszystkie inne koszty dodatkowe ponoszone w tego typu transakcjach jak np. atest i niewymienione w w/w przepisie będą odrębną czynnością opodatkowaną na zasadach ogólnych, według stawki VAT obowiązującej dla tej transakcji.

Mając jednak na uwadze ugruntowaną już, stosowaną powszechnie w praktyce wspomnianą linię orzeczniczą, zasadne byłoby jednak zwrócić się do Ministra Finansów o wydanie indywidualnej interpretacji w tej sprawie, z uwagi na zmianę przepisu dot. podstawy opodatkowania.

Bożena Sawicka