Czy wobec rolnika należy zastosować odwrotne obciążenie

ODPOWIEDŹ

Jeżeli rolnik nabywa towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług na cele prowadzonej działalności gospodarczej (również jako rolnik ryczałtowy) należy zastosować zasadę odwrotnego obciążenia. W przypadku nabycia tych towarów przez rolnika na cele prywatne należy zastosować stawkę VAT 23%.

UZASADNIENIE

Mechanizm odwrotnego obciążenia (z ang. reverse charge) polega na przesunięciu obowiązku rozliczenia VAT należnego na podatnika, na rzecz którego dokonywana jest dostawa określonych towarów. Od 1 października br. została rozszerzona lista towarów, do których będzie miał zastosowanie ten mechanizm. Katalog tych towarów, zawarty w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług, rozszerzono między innymi o niektóre surowce wtórne oraz wyroby ze stali i miedzi.

Generalną zasadą odwrotnego obciążenia jest to, że w przypadku transakcji dokonywanej przez podatnika VAT, który nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego, na rzecz innego podatnika (czynnego lub zwolnionego), której przedmiotem będzie towar wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług (przy czym towaru nie można uznać za używany w rozumieniu ustawy), zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego jest nabywca. Dostawca wystawia w takiej sytuacji fakturę bez podatku, ale z adnotacją „odwrotne obciążenie”, a odbiorca w złożonym zeznaniu deklaruje podatek należny z tytułu danej transakcji oraz podatek naliczony, jeżeli przysługuje mu prawo do odliczenia podatku.

Decydujące znaczenie dla zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w przypadku dokonywania przez czynnego podatnika VAT dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług (niebędących towarami używanymi) ma zatem status nabywcy – czy jest on podatnikiem w rozumieniu ustawy. Art.15 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność ta obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art.15 ust.2 ustawy).

Rolnik ryczałtowy to, zgodnie z art.2 pkt 19 ustawy o VAT, rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący u...