Darowizna całego przedsiębiorstwa

Sytuacja Podatnika

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca zamierza dokonać darowizny całego przedsiębiorstwa na rzecz syna na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego. Syn zamierza po przejęciu przedsiębiorstwa kontynuować dotychczasową działalność, będąc aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Po przekazaniu przedsiębiorstwa Wnioskodawca zamierza zlikwidować działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo zajmuje się produkcją opakowań drewnianych i stolarstwem.

Czy opisana darowizna całego przedsiębiorstwa nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług?

Stanowisko Dyrektora

W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a wiec może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie darowizny.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „przedsiębiorstwa”. Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Stosownie do ww. artykułu Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Stąd przedmiotem aportu będzie całe przedsiębiorstwo (Wnioskodawca wskazuje to wprost w opisie sprawy). Zatem czynność ta – zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług – będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT. Dostawa przedsiębiorstwa spełniającego wymogi określone w art. 55¹ Kodeksu cywilnego wyłączona jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, nie podlega więc opodatkowaniu tym podatkiem.

Podstawa prawna: art. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.