Odpowiedź
Tak, stołówka Publicznej Szkoły Podstawowej może sprzedawać obiady uczniom i nauczycielom szkoły ponadpodstawowej. Gmina w opisanym przypadku nie występuje w charakterze podatnika VAT i powinna rozliczać się ze Starostwem tak jak z inną gminą rachunkami czy też notami księgowymi w zależności od tego jaki przyjęto sposób dokumentowania transakcji z innymi jednostkami budżetowymi
w transakcjach nie objętych VAT.
Należy zauważyć, że opłaty za obiady przyjęte w imieniu Starostwa od uczniów czy nauczycieli szkoły ponadpodstawowej powinny być pokwitowane dowodem zapłaty wydanym tym osobom.
Na podstawie tych dowodów w ramach dokumentowania transakcji i rozliczania się pomiędzy odrębnymi jednostkami należałoby wystawić Starostwu rachunek za wydane obiady. Takie rozliczanie stanowi transparentność rozliczeń za usługi nieobjęte VAT.
Uzasadnienie
Z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 roku nr PT1.8101.3.2019 wydanej w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego w związku z realizacją zadań publicznych w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej, nałożonych na nie odrębnymi przepisami wynika, że jeżeli organizacja stołówki szkolnej i sprzedaż obiadów odbywa się zgodnie z art. 106 Prawa Oświatowego, a opłaty pobierane za posiłki nie stanowią rzeczywistych kosztów, to wówczas transakcje te nie podlegają VAT.
Minister Finansów spostrzegł, że: „VAT ma zastosowanie, gdy podmiot mający status organu władzy publicznej (urzędu obsługującego ten organ) wykonuje czynności o charakterze władczym, które związane są z realizacją zadań nałożonych na ten organ przepisami prawa, do których realizacji został on powołany (działanie w określonym reżimie publicznoprawnym). Natomiast w odniesieniu do pozostałych czynności, mających cywilnoprawny charakter, organ władzy publicznej, co do zasady, będzie podatnikiem VAT.
Jednocześnie w związku z wyrokiem TSUE z 29 września 2015 roku w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław v. Minister Finansów należy zauważyć, że podatnikiem VAT jest jednostka samorządu terytorialnego wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami organizacyjnymi, które wykonują jej zadania (jednostki budżetowe i zakłady budżetowe)”.
W celu realizacji ww. zadań jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami (art. 9 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym oraz art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie województwa). Wykonywanie zadań publicznych może być realizowane w drodze współdziałania między jednostkami samorządu terytorialnego (art. 10 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).
W odniesieniu do zadań w zakresie edukacji publicznej oraz pomocy społecznej wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego należy wskazać, że warunki ich realizacji (reżim) określają ustawy szczególne dotyczące oświaty i pomocy społecznej. Z przepisów tych ustaw wynika m.in. krąg osób, do których kierowane są określone świadczenia, warunki przyznania prawa do korzystania z nich, sposób kształtowania odpłatności (co do zasady wysokość odpłatności powiązana jest z sytuacją majątkową beneficjenta) i ewentualnych zwolnień od opłat oraz warunki jakie musi spełniać podmiot realizujący te świadczenia.
Istotne jest (w świetle wcześniej omówionych przesłanek przemawiających za uznaniem, określonej czynności za działalność gospodarczą), że odpłatność za świadczenia w ramach realizacji ww. zadań, jeśli występuje, nie jest, co do zasady, ustalana według kryteriów rynkowych – ich wysokość określana jest na podstawie przepisów prawa i nie ma zwykle związku z rzeczywistymi kosztami, które ponosi jednostka samorządu terytorialnego. Zasadniczo również warunki realizacji przedmiotowych zadań odbiegają od warunków, w jakich realizowane byłyby te czynności przez inne podmioty gospodarcze.”
Działalność ww. jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego finansowana jest środkami pochodzącymi z budżetu jednostek samorządu terytorialnego albo z tytułu opłat dokonywanych przez osoby korzystające ze świadczonych usług. Sposób realizacji tych świadczeń określają przepisy prawa. Dodać należy, że w przypadku istnienia odpłatności zwykle nie dochodzi do pełnej ekwiwalentności i wzajemności świadczeń wykonywanych w ramach zawieranego stosunku prawnego”.
Minister Finansów posumował, że za uzasadnione uznać należy, że w...
