Gminą a Powiatem a VAT

Odpowiedź

Transakcja przekazania przez Gminę w drodze darowizny na rzecz Powiatu prawa własności pasa drogowego z przeznaczeniem na pas drogowy drogi powiatowej nie podlega VAT. Należy zaznaczyć, że dokumentem potwierdzającym transakcję jest akt notarialny.

Od wyceny przedmiotowej nieruchomości nie można odliczyć naliczonego VAT, a dokumentem rozliczeniowym pomiędzy Gminą, a Powiatem będzie nota obciążeniowa. 

Uzasadnienie

Zgodnie z ustawą o podatku VAT opodatkowaniu podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Opodatkowaniu VAT, co do zasady, podlega tylko taka dostawa towarów, która ma charakter odpłatny. Jednak w ściśle określonych przypadkach nieodpłatne zbycie towarów może być również przedmiotem opodatkowania tym podatkiem.

Przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny - jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Zatem, co do zasady, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel), a także wszelkie inne darowizny, pod warunkiem, że podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości bądź w części. Niespełnienie powyższego warunku jest podstawą do traktowania nieodpłatnego przekazania towarów (w tym darowizny) jako wyłączonego spod zakresu działania ustawy, bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Kolejną rzeczą do ustalenia jest to czy Gmina w ramach tej czynności występuje w charakterze podatnika VAT.  Zgodnie bowiem z art. 15 ust. ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości 
i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, darowizny.

Transakcje związane z darowizną nieruchomości reguluje Kodeks cywilny w art. 888. Dodać trzeba, że w myśl art. 158 Kc umowy przenoszące własność nieruchomości muszą być zawarte w formie aktu notarialnego.
Miasto Gmina przekazuje w drodze darowizny na rzecz Powiatu prawa własności nieruchomości stanowiącej pas drogowy, z przeznaczeniem pod pas drogowy drogi powiatowej. Najprawdopodobniej przy nabyciu własności tej nieruchomości Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W tej sytuacji, gdy z nabyciem towaru stanowiącego przedmiot darowizny nie wiązało się prawo odliczenia podatku naliczonego, wówczas nie podlega on opodatkowaniu tym podatkiem.

Niemniej podkreślić trzeba, że w omawianym przypadku Gmina jak i Powiat nie występują w charakterze podatnika VAT, bowiem do zadań własnych gminy należą m.in. sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym). Natomiast, zgodnie art.4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych.

Dodać należy, że zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Zarządcami dla poszczególnych kategorii dróg są:

• krajowych - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
• wojewódzkich - zarząd województwa,
• powiatowych - zarząd powiatu,
• gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Mając na uwadze wskazany...