Kiedy sprzedaż gruntu podlega opodatkowaniu VAT

Wynika to między innymi z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 października 2011 roku o sygnaturze I FSK 1536/10.

Sytuacja podatnika

Przedmiotem sporu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym były wydane przez organ podatkowy decyzje administracyjne w następującym stanie faktycznym: Osoba fizyczna prowadziła działalność gospodarczą. W zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej jako przedmiot jej działalności wpisano między innym usługi ogólnobudowlane i remontowe oraz deweloperstwo, natomiast w zaświadczeniu o zmianie wpisu do ewidencji działalności wpisano m.in. wykonywanie robót ogólnobudowlanych związanych ze wznoszeniem budynków oraz zagospodarowaniem i sprzedażą nieruchomości. Osoba ta, na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego nabyła 10 lipca 2000 roku, 1/2 udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu wraz z budynkami.

Nieruchomość ta, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, znajdowała się w strefie terenów przeznaczonych na działalność gospodarczą. Dla nieruchomości decyzją z 29 sierpnia 2000 roku ustalono warunki zabudowy i zagospodarowania terenu w zakresie inwestycji polegającej na budowie zespołu mieszkalno-rzemieślniczego oraz wydzielono z ogólnej powierzchni drogi wewnętrzne. Następnie sukcesywnie sprzedawała prawo wieczystego użytkowania działek – w okresie od 2002 roku aż do 2008 roku.

W wydanej decyzji organ podatkowy uznał, że wymienione powyżej czynności zostały wykonane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a zatem powinny zostać opodatkowane VAT. Podatniczka nie zgodziła się ze stanowiskiem organu podatkowego, podnosząc, że zakup nieruchomości w 2000 roku miał dla niej charakter incydentalny. Było to wykorzystanie okazji zakupienia atrakcyjnego gruntu za stosunkowo niewielką cenę, a wydzielenie drogi wewnętrznej, uzbrojenie nieruchomości w media oraz dążenie do zmiany przeznaczenia gruntu świadczą bez wątpienia o chęci podniesienia wartości nieruchomości, lecz nie oznaczają zorganizowanego i ciągłego charakteru działalności skarżącej. Nie bez znaczenia jest również to, że pozwolenia na uzbrojenie nieruchomości w energię elektryczną, gaz i wodę udzielono dlatego, że przedmiotowa działka miała być wykorzystana na własny użytek skarżącej. Zatem, zdaniem podatniczki, sprzedaż przedmiotowych nieruchomości nie miała związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

Sąd Administracyjny nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. W uzasadnieniu wyroku zwrócono uwagę na fakt, że w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług brak jest jednoznacznego i precyzyjnego unormowania, z którego wynikałoby, że Polska skorzystała z uprawnienia określonego w art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE (poprzednio art. 4 ust. 3 VI dyrektywy), na podstawie którego za podatnika należy uznać każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 u.p.t.u., w szczególności dokonującego pojedynczej dostawy terenu budowlanego.

Brak takiego unormowania nie pozwala na stwierdzenie, że Polska skorzystała z tej opcji. W tej sytuacji należało ustalić, czy w podatniczka w celu dokonania spornej sprzedaży gruntów podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkowałoby koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący „działalność gospodarczą” w rozumieniu...