Miejsce świadczenia usług pośrednictwa

ODPOWIEDŹ

Zwolnienie podmiotowe określa art. 113 ust.1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług (UPTiU). Zgodnie z tymi przepisami, zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Natomiast podatnik rozpoczynający działalność w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty 150.000 zł.

Podmioty zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT zwolnionego” (art.96 ust.3,4 UPTiU). Z treści pytania wiadomo, że podmiot świadczy usługi pośrednictwa pracy na rzecz podatników (podmiotów gospodarczych) oraz osób fizycznych mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium innego niż Polska kraju Unii Europejskiej, przy czym najczęściej jest to Austria. W pierwszej kolejności należy prawidłowo ustalić miejsce świadczenia (opodatkowania) tychże usług.

I tak, w przypadku usług świadczonych na rzecz podatników, zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 28b ust. 1 UPTiU, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W związku z tym, to nabywca usług rozliczy podatek na zasadzie reverse charge.

Natomiast do określenia miejsca świadczenia usług na rzecz osób fizycznych (konsumentów) ma zastosowanie art. 28d UPTiU, zgodnie z którym, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami przez pośredników działających w imieniu i na rzecz osób trzecich jest miejsce, w którym dokonywana jest podstawowa transakcja.

Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego, usługi pośrednictwa, to usługi polegające na działalności osoby trzeciej mające na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Niezbędne jest wykonywanie usług pośrednictwa na rzecz i w imieniu osób trzecich, a nie w imieniu własnym pośrednika. Oznacza to, że pośrednik działa jako łącznik pomiędzy dwoma podmiotami zamierzającymi zawrzeć transakcję. Rodzaj stosunku prawnego, jaki istnieje pomiędzy podmiotem a klientem, na rzecz którego działa pośrednik, nie ma w tym przypadku znaczenia. Może to być umowa-zlecenie, umowa o dzieło czy inny rodzaj stosunku zobowiązaniowego, na podstawie którego dochodzi do świadczenia usług pośrednictwa. Konieczne jest jednak, aby ten stosunek zobowiązaniowy występował pomiędzy pośrednikiem a podmiotem niebędącym podatnikiem.

Natomiast przez pojęcie transakcji podstawowej należy rozumieć przedmiot świadczenia wykonywanego na rzecz niepodatnika przez podmiot skojarzony z nim przez pośrednika. Miejscem świadczenia transakcji podstawowej będzie miejsce, w którym transakcja ta będzie zlokalizowana zgodnie z przepisami dotyczącymi miejsca świadczenia usług.

Uznać należy, że dotyczy to również sytuacji, w której podmiot dokonujący świadczenia głównego nie jest podatnikiem w tym zakresie i w związku z tym jego świadczenie w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem. Także i wtedy miejsce świadczenia dla usługi pośrednika ustalić należy według miejsca świadczenia dla transakcji podstawowej, choć sama transakcja opodatkowaniu nie podlega. Takie wnioski wynikają z orzeczenia ETS w sprawie C-68/03 (Staatssecretaris van Financiën v. D. Lipjes), w którym - na tle wcześniejszych przepisów o pośrednictwie przy dostawach towarów - stwierdzono, że te szczególne regulacje mają zastosowanie także wówczas, gdy sama dostawa wykonywana jest pomiędzy dwoma konsumentami, z których żaden nie działa jako podatnik, czyli w sytuacji gdy usługa pośrednictwa dotyczy transakcji w konkretnym przypadku niepodlegającej opodatkowaniu.

Przykład 1

Pośrednik na zlecenie osoby fizycznej z Austrii ma wyszukać wykonawcy z Polski, który wykona remont w mieszkaniu zleceniodawcy z Austrii. Pośrednik w zamian za swoją usługę otrzyma od ...