Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2013 roku - informacja Ministerstwa Finansów

IMPORT (zmiany w art. 2 pkt 7, art. 5 ust. 1 pkt 3 i art. 26a ustawy o VAT)

 

Definicja importu towarów (art. 2 pkt 7 ustawy o VAT)

Ustawa zmieniająca zmodyfikowała definicję importu towarów. Zgodnie z nowymi regulacjami importem towarów będzie przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej.

WażneZmiana definicji importu towarów nie będzie miała wpływu na opodatkowanie importu w Polsce. Tak jak obecnie opodatkowaniu podatkiem VAT będzie podlegał import towarów na terytorium kraju.

Miejsce świadczenia przy imporcie towarów (art. 26a ustawy o VAT)

Dotychczas przepisy nie regulowały wprost miejsca importu towarów. Kwestie te były uregulowane pośrednio przepisami art. 36 ustawy o VAT.

Nowe regulacje obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r. jednoznacznie określają zasady ustalania miejsca importu towarów.

Miejscem importu towarów będzie zatem terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej.

W przypadku gdy towary zostaną objęte z momentem ich wprowadzenia na terytorium Unii Europejskiej jedną z następujących procedur lub przeznaczeń celnych:

• procedurą uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń,

• procedurą odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych,

• procedurą składu celnego,

• procedurą tranzytu, w tym także składowaniem czasowym przed nadaniem przeznaczenia celnego,

• przeznaczeniem celnym - wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego,

miejscem importu takich towarów będzie terytorium państwa członkowskiego, na którym towary te przestaną podlegać tym procedurom i przeznaczeniom.

EKSPORT (zmiany w art. 2 pkt 8, art. 41 ust. 6a i ust. 1 ustawy o VAT)

Definicja eksportu towarów

Z dniem 1 kwietnia 2013 r. bardzo istotnej zmianie ulega definicja eksportu towarów.

Zgodnie z nową definicją przez eksport towarów rozumie się dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej przez:

• dostawcę lub na jego rzecz, lub

• nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych

- jeżeli wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej jest potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych.

Definicja ta ulega rozszerzeniu. Eksport towarów będzie występował nie tylko w sytuacji, gdy procedura wywozu towaru poza terytorium Unii Europejskiej będzie rozpoczynała się na terytorium Polski. Za eksport towarów będzie uznana również bowiem transakcja, w której towary zostaną objęte procedurą celną wywozu także w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, jeżeli będą spełnione pozostałe warunki określone w tym przepisie. Wymogiem niezbędnym dla uznania takiej transakcji za eksport towarów (obok potwierdzenia wywozu przez urząd celny), jest konieczność rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów poza terytorium Unii Europejskiej z terytorium kraju (Polski).

Dokumentowanie eksportu towarów

Tak jak dotychczas warunkiem zastosowania stawki podatku VAT 0% w eksporcie towarów jest otrzymanie dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza Unię Europejską. Nowością w przepisach ustawy o VAT w zakresie dokumentowania eksportu towarów jest, w celu ułatwienia stosowania tych przepisów, wskazanie przykładowego katalogu tych dokumentów.

Dokumentem potwierdzającym wywóz towarów poza terytorium UE może być zatem m.in.:

• dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych, potwierdzony przez urząd celny wydruk tego dokumentu,

• dokument w formie elektronicznej otrzymany poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność w stosunku do dokumentu otrzymanego z systemu,

• zgłoszenie wywozowe w formie papierowej albo jego kopia potwierdzona przez urząd celny.

Analogiczne dokumenty będą stosowane w odniesieniu do eksportu pośredniego.

WażneW sytuacji gdyby w innych państwach funkcjonowały zgodnie z przepisami tam obowiązującymi inne dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium UE, dokumenty takie będą również uprawniać do zastosowania stawki 0% z tytułu eksportu towarów.

Zmianie nie uległ termin otrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE, jak i zasady dokonania korekty podatku, w sytuacji otrzymania tego dokumentu w terminie późniejszym. Aby móc zastosować stawkę 0% podatnik powinien zatem, co do zasady, otrzymać dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy.

ZMIANA DEFINICJI TERENÓW BUDOWLANYCH ZWOLNIENIE DLA DOSTAWY TERENÓW NIEZABUDOWANYCH INNYCH NIŻ TERENY BUDOWLANE (art. 2 pkt 33 i art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT)

Zgodnie z nową definicją przez tereny budowlane należy rozumieć tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W zależności od rodzaju inwestycji będzie to albo decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzja o warunkach zabudowy (art. 2 pkt 33 ustawy o VAT).

Objęcie definicją ustawową terenów budowlanych umożliwi prawidłowe stosowanie zwolnienia od podatku przy dostawie gruntów (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT).

Uwaga!Od dnia 1 kwietnia 2013 r. sprzedaż gruntu nieobjętego planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie podlegała zwolnieniu z podatku VAT. Bez znaczenia będzie pozostawała wówczas jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.

PrzykładPodatnik będący właścicielem nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów i budynków jako grunt budowlany planuje dokonać jego dostawy. Dla tego gruntu nie został sporządzony plan zagospodarowania terenu oraz nie została dla niego wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.Sprzedaż takiego gruntu będzie zatem podlegała zwolnieniu z VAT, gdyż nie jest to teren budowlany w rozumieniu definicji ustawowej.

ZMIANY DOTYCZĄCE NIEODPŁATNEGO PRZEKAZANIA TOWARÓW i USŁUG (art. 7 ust. 2, 3 i 7 oraz art. 8 ust. 2 ustawy o VAT)

Doprecyzowanie definicji nieodpłatnego przekazania towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT)

Od dnia 1 kwietnia 2013 r. zostanie doprecyzowany warunek, kiedy nieodpłatną dostawę towarów uznaje się za dostawę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Znowelizowany przepis wskazuje, że chodzi o przypadki, gdy podatnikowi przysługiwało prawo (w całości lub w części) do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu przekazywanych nieodpłatnie towarów lub ich części składowych.

WażneZgodnie z doprecyzowanym brzmieniem art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem będzie podlegało również nieodpłatne przekazanie towarów, z tytułu nabycia których nie przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia podatku, ale w towarach tych zostały wymienione części składowe, przy nabyciu których podatnikowi przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia i które spowodowały trwały wzrost wartości towarów „nieskonsumowanych" całkowicie do momentu ich bezpłatnego przekazania.

Przy definiowaniu części składowej rzeczy można posiłkować się definicją zawartą w Kodeksie cywilnym (która jest co do zasady spójna z definicją wypracowaną przez orzecznictwo TSUE), zgodnie z którą częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Nie będą zatem spełnione przesłanki do opodatkowania w przypadku gdy wymienione towary będą uznane za przynależności, przez które zgodnie z Kodeksem cywilnym rozumie się rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.

W przypadku przekazania na cele osobiste części składowej towaru podstawą opodatkowania będzie, co do zasady, cena jej nabycia, określona w momencie tego przekazania.

PrzykładPodatnicy A, B, C i D nabyli samochody, przy nabyciu których nie przysługiwało im prawo do odliczenia podatku.

Podatnik A wymienił w samochodzie akumulator na nowy i odliczył podatek VAT z tego tytułu. Podatnik B dokonał wymiany silnika na nowy i również miał prawo do odliczenia VAT. Również podatnicy C i D dokonali zakupów, w związku z którymi odliczyli podatek VAT, tj. podatnik C dokupił bagażnik montowany na dachu pojazdu, zaś podatnik D zakupił nowe opony celem zastąpienia obecnie używanych.

Po pewnym czasie podatnicy A, B, C i D „wyprowadzają" z firmy wspomniane samochody i przekazują na cele prywatne.

Aby ocenić czy w danym przypadku będziemy mieć do czynienia z czynnością podlegającą VAT należy zbadać czy:

1. zamontowanie tych towarów w samochodzie nastąpiło w rezultacie dostawy towarów czy świadczenia usług (tylko w przypadku gdy miała miejsce dostawa towarów spełniona zostanie wstępna przesłanka do ewentualnego opodatkowania). W wymienionych przykładach przesłanka ta co do zasady byłaby spełniona.

2. zamontowane towary spełniają definicję części składowych. Warunek ten jest spełniony w przypadku podatnika, który dokonał wymiany akumulatora, podatnika, który wymienił silnik oraz podatnika, który wymienił opony w samochodzie. Nie można natomiast uznać, że zamontowany przez podatnika C bagażnik jest częścią składową samochodu. Nieuznanie bagażnika za część składową nie będzie oznaczać, że przy przekazaniu samochodu wraz z bagażnikiem nie dojdzie do opodatkowania podatkiem VAT, bagażnika. Przekazanie bagażnika będzie podlegać opodatkowaniu jako odrębna czynność od przekazania samochodu. Inaczej bowiem niż w przypadku części składowych, w przypadku których może dojść do „ich skonsumowania" do momentu przekazania, przekazanie bagażnika będzie co do zasady zawsze podlegać opodatkowaniu.

3. w przypadku towarów, które spełniają definicję części składowej konieczna jest ocena czy zamontowanie tych części w samochodach przez podatników miało wpływ na trwały wzrost wartości samochodów (co ma niewątpliwie miejsce w przypadku wymiany silnika na nowy i może mieć w szczególnych sytuacjach miejsce w przypadku opon czy akumulatora - ale tylko wówczas gdy wartość samochodu jest bardzo niska), przy czym przesłanka do opodatkowania wystąpi tylko w przypadku, gdy fakt dokonania przez podatników tych ulepszeń będzie nadal wywierał wpływ na podwyższenie wartości samochodu w chwili przekazania samochodu na potrzeby osobiste (przekazanie samochodu po np. dwóch latach eksploatacji wykluczyłoby co do zasady - jeśli nawet uznać, że w momencie zakupu nastąpił trwały wzrost wartości samochodu - opony i akumulator).

Jeżeli wymienione przesłanki zostaną spełnione, co należy badać w każdej sprawie indywidualnie przy uwzględnieniu istniejącego stanu faktycznego, wówczas nieodpłatne przekazanie samochodu, w stosunku do którego nie przysługiwało podatnikowi przy jego nabyciu prawo do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego, a w którym wymieniono części składowe od których odliczono podatek VAT, będzie opodatkowane. Postawą opodatkowania będzie co do zasady cena nabycia części składowych określona w momencie przekazania, czyli uwzględniająca ich realną wartość w momencie przekazania.

WażnePrzy badaniu, czy nieodpłatnie przekazywane towary w ogóle podlegają podatkowi VAT należy określić czy przekazywany towar ma wartość użytkową (konsumpcyjną) z punktu widzenia nabywcy. Jeżeli przekazywany nieodpłatnie towar nie miałby dla nabywcy żadnej wartości użytkowej (konsumpcyjnej) to wówczas przekazanie takiego towaru nie podlegałoby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Doprecyzowanie definicji nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT)

W związku ze zmianami wprowadzanymi w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, od dnia 1 kwietnia 2013 r. analogicznie doprecyzowano art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, poprzez wskazanie, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów wskazanych w tym przepisie, jeżeli podatnikowi przysługiwało (w całości lub części) prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, również przy imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Drukowane materiały reklamowe i informacyjne oraz próbki (art. 7 ust. 3 ustawy o VAT)

Zmiany wprowadzane od 1 kwietnia 2013 r. w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT polegają na doprecyzowaniu, że przepis art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nie będzie stosowany do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Ponadto w znowelizowanym art. 7 ust. 3 nie będzie już mowy o przekazywaniu drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.

Wprowadzane zmiany oznaczają, że nie będzie uznawane za odpłatną dostawę towarów tylko wykorzystanie na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem towarów stanowiących prezenty o niskiej wartości i próbki (pomimo że podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych towarów).

PrzykładPodatnik przekazuje drukowane kalendarze ścienne lub do użytku podręcznego z logo firmy. Wprawdzie drukowane kalendarze pełnią funkcję informacyjną i nośnika reklamy, jednakże mają one również dla nabywcy wartość użytkową (konsumpcyjną). Oznacza to w konsekwencji, że nieodpłatne przekazanie takich towarów nie podlega VAT tylko wtedy, jeżeli spełniają one definicję prezentów o małej wartości.

PrzykładPodatnik przekazuje ulotki informacyjne o firmie (adres, profil działalności, itp.). Ulotki takie nie mają dla nabywcy wartości użytkowej, a zatem ich nieodpłatne przekazanie nie będzie podlegać VAT.

WażneW pierwszej kolejności należy ustalić czy drukowany materiał informacyjny i reklamowy ma wartość użytkową z punktu widzenia konsumenta. Jeśli nie - będzie to np. katalog czy ulotka to nie podlega on opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeśli tak - będzie to np. kalendarz z reklamami to będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, chyba że będzie spełniał definicję prezentu o małej wartości. Wówczas przekazanie nieodpłatne takiego kalendarza na cele związane z działalnością gospodarczą będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT.

Zmiana definicji próbki (art. 7 ust. 7 ustawy o VAT)

Zgodnie z nową definicją przez próbkę będzie rozumiane identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika ma na celu promocję tego towaru oraz nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

W świetle wprowadzanej definicji za próbki mogą być uznane przykładowo książki, w tym egzemplarze do recenzji oraz płyty (jeżeli zostaną spełnione określone w przepisie warunki).

WażneDefinicja próbki nie będzie nadal obejmować towarów lub niewielkich ilości przekazywanych np. w celu przeprowadzenia testów, badań i analiz służących do określenia właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych oraz biologicznych. Nieodpłatne przekazywanie egzemplarzy towaru lub niewielkich jego ilości celem potwierdzenia - na podstawie jego właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych oraz biologicznych - zgodności z określonymi normami np. jakościowymi lub higienicznymi nie będzie co do zasady podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż celem tego przekazania nie jest w ogóle konsumpcja.

PRZEMIESZCZENIA TOWARÓW NIEUZNAWANE ZA WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE NABYCIE TOWARÓW (WNT) I WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWĄ DOSTAWĘ TOWARÓW (WDT)

I. Przemieszczenie własnych towarów do Polski niestanowiące WNT (art. 12 ust. 1 pkt 4-7 ustawy o VAT)

Od 1 kwietnia 2013 r. zmieniają się przepisy w zakresie obowiązujących dotychczas zasad uznawania za WNT czynności związanych z przemieszczeniem przez podatnika należących do niego towarów z innego państwa członkowskiego do Polski. Zmiany te dotyczą m.in. likwidacji terminów na wywóz z Polski tych towarów (określonych w art. 12 ust. 1 pkt 4-7 ustawy o VAT), których dochowanie powodowało, że przemieszczenia nie uznawało się za WNT.

Zrezygnowano z następujących warunków w przemieszczeniu własnych towarów podatnika dokonywanych:

1) w ramach eksportu:

a) z 90-dniowego terminu na wywiezienie towaru z Polski poza UE,b) z warunku objęcia towaru procedurą wywozu w rozumieniu przepisów celnych w kraju wysyłki (Polski).

PrzykładTowary przywiezione do Polski z Czech przez czeskiego podatnika VAT, w celu ich eksportu do Rosji, nawet gdy będą w Polsce dłużej niż 90 dni nie będą powodowały konieczności zarejestrowania się tego podatnika w Polsce i rozliczenia WNT.

WażnePodatnik co do zasady będzie obowiązany do posiadania dokumentu celnego potwierdzającego objęcie towarów celną procedurą wywozu (objęcie tą procedurą nie musi jednak nastąpić w państwie członkowskim rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów, ale może to być również z terytorium Polski) i z dokumentacji podatnika powinno wynikać, że towar przywożony na terytorium Polski ma być wywieziony poza terytorium UE.

2) w ramach dostawy unijnej: z 90-dniowego terminu na wywiezienie towaru z Polski do innego państwa UE.

PrzykładTowary przywiezione do Polski z Czech mają dotrzeć na Litwę ale podatnik czeski w ramach działań logistycznych przetrzymuje je przez pewien czas w Polsce w celu np. dokonania zbiorowej przesyłki. Zgodnie z nowymi regulacjami nie będzie w takim przypadku konieczne zarejestrowanie się dla potrzeb VAT w Polsce i rozliczenie WNT gdy te towary wyjadą na Litwę nawet później niż w 90. dniu od momentu ich przywiezienia.

3) w celach usługowych:

a) z 90-dniowego terminu na powrotne przemieszczenie towaru z Polski do państwa UE, z którego pierwotnie je wywieziono, przy czym doprecyzowano, że chodzi o przypadki gdy na towarach mają być w Polsce wykonane usługi ich wyceny lub wykonane na nich prace,b) z 24-miesięcznego terminu na wywiezienie towaru z Polski do innego państwa UE, jeśli mają być one czasowo używane do świadczenia na terytorium Polski usług przez podatnika, który dokonał tego przemieszczenia.

PrzykładW przypadku usług w Polsce na majątku ruchomym podatnika z Niemiec nie będzie już obowiązywał 90-dniowy termin powrotnego ich wywozu. Po zakończeniu tych usług towary mają być jedynie wywiezione z powrotem do Niemiec.

Analogiczne podejście obowiązywać będzie w przypadku towarów czasowo używanych w Polsce np. maszyn z Niemiec do budowy przez podatnika niemieckiego hali w Polsce. Po zakończeniu używania maszyny te mają powrócić do Niemiec. Ramy czasowe tego używania (2 lata) nie będą już miały zastosowania.

II. Przemieszczenie własnych towarów do Polski niestanowiące WDT (art. 13 ust. 4 pkt 4, 6 i 7 ustawy o FAT)

Podobne zmiany jak w zakresie nieuznawania WNT przewidziano dla rozpoznawania WDT. Dotyczą one wyjątków, w których przemieszczenie należących do podatnika towarów z Polski do innego państwa UE nie stanowi WDT.

Zrezygnowano z warunku objęcia towarów procedurą wywozu na terytorium kraju.

Zrezygnowano z 24-miesięcznego terminu na powrotne przemieszczenie do Polski towarów czasowo używanych na terytorium innego państwa UE w celu świadczenia tam usług przez polskiego podatnika.

Wprowadzono także doprecyzowanie, że usługi (prace), które mają być wykonane na towarach czasowo przemieszczonych z Polski do innego państwa UE, obejmują także ich wycenę.

W związku ze zmianami opisanymi w pkt I i II zmniejszą się obowiązki ewidencyjne i informacyjne podatników.

ZMIANA DEFINICJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT)

Stosownie do nowego brzmienia art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

WażneNowe brzmienie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT jednoznacznie wskazuje, że nie jest realizowana opcja uznania za podatnika każdego, kto dokonuje określonych transakcji związanych z działalnością gospodarczą w sposób okazjonalny. Wprowadzana zmiana nie oznacza jednak, że nie jest objęty podatkiem od towarów i usług podmiot, który prowadząc działalność gospodarczą dokona w ramach tej działalności tylko jednej transakcji.

PODATNICY, O KTÓRYCH MOWA W ART. 16 USTAWY O VAT

Uproszczeniu uległa definicja podatnika obowiązanego do rozliczenia podatku od okazjonalnej wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu (zdefiniowanego w art. 2 pkt 10 ustawy o VAT). Obecnie wyraźnie zapisano, iż dany podmiot staje się podatnikiem w sytuacji dokonania „okazjonalnej” wewnątrzwspólnotowej dostawy nowego środka transportu (jest to zmiana doprecyzowująca, w praktyce nie powodująca zmian).

ZMIANY DOTYCZĄCE PODATNIKÓW Z TYTUŁU IMPORTU USŁUG ORAZ DOSTAWY TOWARÓW, DLA KTÓREJ PODATNIKIEM JEST NABYWCA (art. 17 ustawy o VAT)

Ustawą zmieniającą dokonano szeregu zmian mających przede wszystkim na celu uporządkowanie i lepszą czytelność przepisów. Zmodyfikowano również zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w odniesieniu do dostaw towarów dokonywanych przez podmioty zagraniczne.

1) Import usług

W art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b doprecyzowano jedynie warunek zastosowania mechanizmu odwróconego obciążenia poprzez wskazanie, że podatek rozlicza osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, nie tylko ta zarejestrowana, ale również obowiązana do zarejestrowania dla potrzeb VAT, a w przypadku usług, do których nie ma zastosowania art. 28b ustawy o VAT posiadająca także siedzibę na terytorium kraju.

WażneW przypadku importu usług osoba prawna niebędąca podatnikiem będzie zobowiązana do rozliczenia podatku zarówno w przypadku, gdy zarejestrowała się zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT, jak również jeśli ciążył na niej taki obowiązek np. w związku z przekroczeniem limitu wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów (art. 10 ust. 5 ustawy o VAT), ale rejestracji nie dokonała. Zatem fakt uchybienia obowiązkowi rejestracji nie będzie powodował odmiennego traktowania tych transakcji.

2) Dostawy, dla których podatnikiem jest nabywca

Odnośnie zasad rozliczania dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca najważniejszą zmianą jest przejście z rozliczania jej z wykorzystaniem mechanizmu odwróconego obciążenia na rozliczanie na zasadach ogólnych, w przypadku gdy podatnik zagraniczny jest zarejestrowany w Polsce dla celów VAT, zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy o VAT(art. 17 ust. 1 pkt 5 lit. a).

WażneZmiany dotyczące dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca mają zastosowanie do dostaw dokonanych od 1 kwietnia 2013 r.

PRZEDSTAWICIEL PODATKOWY

Ustawa zmieniająca kompleksowo uregulowała instytucję przedstawiciela podatkowego. Do obowiązujących rozwiązań wprowadzono dalsze uproszczenia dla podatników zagranicznych ustanawiających przedstawiciela podatkowego oraz ułatwienia dla podmiotów, które mają pełnić funkcję przedstawiciela podatkowego. Dotychczasowa instytucja przedstawiciela podatkowego nie ulega zmianie. Od 1 kwietnia 2013 r. obok istniejącej już instytucji przedstawiciela będzie możliwość ustanowienia w określonej sytuacji nowego przedstawiciela podatkowego.

Nowy przedstawiciel podatkowy (art. 18d ustawy o VAT)

Znaczącą zmianą w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań jest umożliwienie podatnikom nieposiadającym siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, ustanowienie przedstawiciela podatkowego bez konieczności rejestrowania się jako podatnika VAT czynnego. Dotyczy to podatników, którzy będą dokonywali na terytorium kraju wyłącznie importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i wywóz z terytorium kraju dokonywany będzie przez importera tych towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Obowiązki nowego przedstawiciela (art. 18d, art. 99 ust. 8a i ust. 14a i art. 100 ust. 12 ustawy o VAT)

Przedstawiciel podatkowy ustanowiony przez takiego podatnika będzie wykonywał, w imieniu własnym i na rzecz podatnika, obowiązki tego podatnika w zakresie rozliczania podatku, w tym w zakresie sporządzania deklaracji podatkowych oraz informacji podsumowujących, oraz w zakresie prowadzenia i przechowywania dokumentacji, w tym ewidencji, na potrzeby podatku oraz inne czynności wynikające z przepisów o podatku od towarów i usług, jeżeli został do tego upoważniony w umowie.

Deklaracje te przedstawiciel podatkowy będzie składał za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. W przypadku gdy podatnik będzie ustanowiony przedstawicielem podatkowym dla kilku podmiotów, składać będzie jedną deklarację, w której rozliczać będzie podatek wszystkich podatników.

Wzór deklaracji podatkowej (VAT-13) określony został w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie wzoru deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego.

Przedstawiciel podatkowy będzie również składał za okresy miesięczne informacje podsumowujące - na dotychczasowych formularzach VAT-UE - w zakresie dokonanych wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, do rozliczenia których został upoważniony.

WażnePrzedstawiciel podatkowy składa deklaracje podatkowe i informacje podsumowujące do naczelnika właściwego dla tego przedstawiciela.

Uwaga!Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście pozostaje jak dotychczas organem właściwym dla podatników, którzy ustanowili lub ustanowią przedstawiciela podatkowego na zasadach ogólnych.

Przedstawiciel podatkowy, wykonujący obowiązki podatnika we własnym imieniu i na rzecz podatnika będzie podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów. To przedstawiciel, a nie podatnik, który go ustanowił, będzie zobowiązany do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku (art. 17 ust. 1b ustawy o VAT).

Tryb ustanowienia przedstawiciela podatkowego (art. 18b ust. 4 ustawy o VAT)

Podatnik będzie ustanawiał nowego przedstawiciela podatkowego w dotychczasowym trybie tj. w drodze pisemnej umowy, która powinna zawierać:

• nazwy stron umowy oraz ich adresy i dane identyfikacyjne, dla potrzeb odpowiednio podatku od towarów i usług, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze,

• adres, pod którym będzie prowadzona i przechowywana dokumentacja dla potrzeb podatku od towarów i usług,

• oświadczenie, podmiotu, który jest ustanawiany przedstawicielem podatkowym, o spełnieniu warunków określonych przepisami,

• zakres upoważnienia.

WażneUmowa w zakresie ustanowienia nowego przedstawiciela podatkowego musi zawierać zgodę przedstawi...