152
Na zlecenie holenderskiego kontrahenta wyprodukowaliśmy niestandardowy towar. Teraz klient nie chce odebrać tego towaru, ale, w związku z tym, że sprzedaż tego towaru innej firmie jest praktycznie niemożliwa, zgodził się na to, żebyśmy obciążyli go jego wartością. Jak udokumentować i opodatkować to obciążenie?
ODPOWIEDŹ
Zakładając, że Pana kontrahent odstąpił od umowy z własnej winy, bez podania istotnej przyczyny, a umowa nie zawierała zapisu dotyczącego sposobu postępowania i skutków na wypadek takiego zachowania, wynagrodzenie jakie Pan otrzymał należałoby uznać za formę naprawienia szkody, a zatem za czynność niepodlegającą VAT.
UZASADNIENIE
Z zadanego pytania nie wynika jak została zawarta umowa z kontrahentem w zakresie przedmiotu, odbioru towaru, zapłaty oraz czy i w jaki sposób zostały uregulowane konsekwencje niewywiązania się którejkolwiek ze stron z umowy. Z treści pytania, można się domyślać, iż umowa dotyczyła wyprodukowania przez Pana towaru oraz odbioru go przez kontrahenta w Polsce, a zatem w przypadku wywiązania się kontrahenta z umowy doszłoby do wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru. W przedstawionej sytuacji istotne jest zatem ustalenie czy opisane zdarzenie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Jak wynika z treści art. 7 i 13 ustawy o podatku od towarów i usług w przedstawionej sytuacji nie mamy do czynienia ani z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów ani też z dostawą towarów na terytorium kraju, nie nastąpiło bowiem wydanie, ani wywóz towarów, ani żadna inna z wymienionych w tych przepisach czynności.
W związku z powyższym należy ustalić, czy w opisanej w pytaniu sytuacji:
• mamy do czynienia ze świadczeniem usług, a jeśli tak to
• czy występuje element odpłatności, tj. czy otrzymane przez Pana środki pieniężne w wysokości wartości towaru są wynagrodzeniem za wyświadczoną usługę, czy też formą zadośćuczynienia, odszkodowaniem lub karą umowną za niewywiązanie się kontrahenta z umowy skutkiem czego nie doszło do faktycznej dostawy wyprodukowanych na zlecenie kontrahenta towarów.
Jak wynika z przepisów art.8 ust.1 i 2 ustawy o VAT pod pojęciem świadczenia usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy), które nie stanowi dostawy towarów.
W opisanym zatem przez Pana przypadku, wyprodukowanie towaru na zlecenie kontrahenta z Holandii należałoby uznać za usługę. Aby można było jednak mówić o opodatkowaniu usługi (podobnie zresztą jak i dostawy towarów) muszą one być odpłatne, bowiem odpłatność jest elementem koniecznym dla uznania danej czynności za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 2006/112/WE w sprawie podatku od wartości dodanej nie definiują tego terminu. Zgodnie natomiast z art.746 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
W treści pytania, nie podał Pan powodu dla którego kontrahent odstąpił od umowy, zakładając jednak, iż nie podał on istotnej przyczyny, należałoby otrzymane wynagrodzenie rozpatrywać pod kątem naprawienia szkody. Zgodnie z art.361 §1 i §2 Kode...
