ODPOWIEDŹ
W przedstawionej przez Państwa sytuacji przed wydaniem decyzji organ miał obowiązek wyznaczyć Państwu siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Niezastosowanie się przez organ do zasady wynikającej z art. 200§ 1 Ordynacji podatkowej jest uchybieniem proceduralnym i co do zasady będzie stanowić przesłankę do uchylenia decyzji przez organ II instancji.
UZASADNIENIE
Zasada czynnego udziału stron w trakcie prowadzonego postępowania podatkowego stanowi jedną z podstawowych zasad wyrażonych w dziale IV „POSTĘPOWANIE PODATKOWE” ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa. Jak wynika z art. 123 §1 Ordynacji podatkowej organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Z analizy wskazanego przepisu wynika, że organ podatkowy co do zasady ma obowiązek zapewnienia czynnego udziału w postępowaniu już od momentu wszczęcia postępowania podatkowego. Przy czym na podstawie art. 165 § 2 Ordynacji podatkowej wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia. Prawo strony do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego w trakcie trwającego postępowania podatkowego zostało również zagwarantowane w art. 200 § 1 Ordynacji, który stanowi, że przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie materiału dowodowego. Zapis wskazanego artykułu gwarantuje stronie możliwość przedstawienia własnego stanowiska oraz przedłożenia dodatkowych materiałów dowodowych, które mogą mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. W razie przedstawienia przez stronę dodatkowych dowodów organ winien rozpoznać sprawę i ustosunkować się do nich w wydanej decyzji. Powyższe czynności wynikają między innymi z art. 188 Ordynacji podatkowej, w myśl którego żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem. Reasumując należy zauważyć, iż z normy art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej jednoznacznie wynika, iż organ ma bezwzględny obowiązek wyznaczyć stronie siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Termin ten w żaden sposób nie może być skrócony. Natomiast strona ma możliwość skorzystania z takiego uprawnienia. Oznacza to, że podatnik może wypowiedzieć się w kwestii przedstawionego przez organ materiału dowodowego bądź też nie korzystać z tego uprawnienia.
Od zasady wyrażonej w § 1art. 200 Organ podatkowy może odstąpić wyłącznie w przypadku:
postępowania wszczętego na wniosek strony jeżeli ma zostać wydana decyzja w całości uwzględniająca wniosek strony,
spraw zabezpieczenia i zastawu skarbowego,
w sprawie ustalenia zobowiązań podatkowych, które zgodnie z odrębnymi przepisami są ustalane corocznie, jeśli stan faktyczny, na podstawie którego ustalono wysokość zobowiązania podatkowego za poprzedni okres, nie uległ zmianie,
umorzenia zaległości podatkowych w przypadku udzielenia ulgi przez organy podatkowe w spłacie zobowiązań podatkowych z urzędu,
umorzenia postępowania wskutek wycofania przez stronę żądania jego wszczęcia lub cofnięcia odwołania,
nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.
Zatem należy uznać, iż w przedmiotowej sprawie organ miał obowiązek wyznaczyć Państwu siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. W takim przypadku mielilibyście Państwo możliwość przedstawienia własnego stanowiska lub też dodatkowych materiałów dowodowych. Niezastosowanie się przez organ do zasady wynikającej z art. 200§ 1 Ordynacji podatkowej jest uchybieniem proceduralnym i jeśli miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy to będzie stanowić przesłankę do uchylenia decyzji przez organ II instancji. Prezentowane stanowisko potwierdza Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2013 roku o sygnaturze akt VIII Sa/Wa 665/12.
Dagmara Kamieńska
