Odliczenie VAT w przypadku zakupu materiałów na współwłasność

ODPOWIEDŹ

Nabywcy materiałów mogą użyć do celów odliczenia podatku naliczonego faktury, która wystawiona została na nazwy wszystkich nabywców. Zgodnie z przepisem fakturę wystawia się w co najmniej w dwóch egzemplarzach, co oznacza, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprzedawca wystawił ją w czterech egzemplarzach – dla siebie oraz trzech nabywców. Warunkiem odliczenia będzie w tym przypadku, aby zakupione materiały zostały użyte do czynności opodatkowanych.

UZASADNIENIE

Na wstępie należy stwierdzić, że samo dokonanie zamówienia u sprzedawcy należy uznać za czynność stricte techniczną. Ponadto żaden przepis ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) nie zakazuje takiej czynności, w której zamawiającym jest jeden z liderów konsorcjum lub innego typu grupy zakupowej, a faktura jest wystawiana na więcej niż jednego nabywcę. W art.106e ust.1 pkt 3 u.p.t.u. ustawodawca wskazał jakie cechy powinna mieć faktura co do określenia podmiotowości nabywcy, i tak: faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Dokonując wykładni literalnej tego przepisu należy wskazać, że co prawda wskazuje się na podatnika lub nabywcę, ale też z drugiej strony żaden szczegółowy przepis nie określa, że jeżeli zakup dokonywany jest w grupie, to sprzedawca powinien wystawić faktury odrębnie na każdego kupującego podatnika. Pogląd taki można ponadto uzasadnić treścią art.106g ust.1 u.p.t.u.: Faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży. Jak można zauważyć ustawodawca użył w tym przepisie sformułowania „wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach”. Zatem dopuszczalne jest istnienie na jednej fakturze więcej niż jednego zamawiającego. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 26.08.2010 r., sygn. ILPP2/443-801/10-4/JKa): „(…) z treści (…) przepisów nie wynika zakaz wystawienia faktury na więcej niż jeden podatnika. Zatem nabywcą towaru czy usługi może być więcej niż jeden podmiot, a dane zawarte w fakturze VAT muszą umożliwiać jednoznaczną identyfikację stron transakcji gospodarczej, zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy”.

Od tak przedstawionej zasady odliczenia podatku naliczonego występuje wyjątek, który dotyczy zakupu dokonanego przez małżonków pozostających we wspólnocie majątkowej. Otóż, jeżeli zakup dokonywany jest ze środków będących majątkiem wspólnym, a działalność gospodarcza będzie prowadzona tylko przez jednego z małżonków, to faktura powinna być wystawiona tylko na tego małżonka, który będzie prowadził działalność. Oczywiście, jeżeli oboje małżonkowie prowadzą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT i oboje będą dokonywać czynności opodatkowanych, to faktura może być wystawiona na nich oboje. Pogląd taki został wyrażony, co prawda pod rządami poprzedniej ustawy...