ODPOWIEDŹ
Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast art.8 ust.2 pkt 2 ustawy zrównuje z odpłatnym świadczeniem usług nieodpłatne ich świadczenie na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Nieodpłatne udostępnianie mieszkań zatrudnianym obcokrajowcom należy uznać za czynność dokonywaną do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Niewątpliwie udostępnienie noclegu tym osobom do czasu znalezienia przez nie własnego lokalu jest niezbędne do ich zatrudnienia, a następnie świadczenia usług agencji pracy tymczasowej. Jednakże z drugiej strony, zapewnienie noclegu takiemu pracownikowi jest związane z zaspokajaniem jego potrzeb osobistych. Dlatego zdaniem Redakcji w tej sytuacji bezpieczniej jest uznać, że udostępnienie przez Pana firmę mieszkań pracownikom spełnia definicję zawartą w art.8 ust.2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.
Art.43 ust.1 pkt 36 ustawy o VAT zwalnia od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe. Przepis ten znajduje zastosowanie w opisanej przez Pana sytuacji, zatem wartość usługi należy wykazać w deklaracji VAT-7 jako wartość sprzedaży zwolnionej od podatku od towarów i usług. Podstawą opodatkowania będzie w tym przypadku poniesiony przez Pana koszt świadczenia tych usług (a zatem wszystkie koszty, jakie ponosi Pan w związku z wynajmem mieszkań od ich właścicieli oraz ewentualne koszty dodatkowe, np. koszty mediów, jeżeli nie obciąża Pan nimi odrębnie pracowników). W związku z tym, że opisana transakcja nie będzie udokumentowana fakturą i dla transakcji tej nie istnieje również termin płatności, obowiązek podatkowy w odniesieniu do tej czynności należy rozpoznać na zasadach ogólnych, z chwilą wykonania usługi. Stanowisko to potwierdza broszura informacyjna Ministerstwa Finansów dotycząca zmian w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 roku (strony 38 i 39 broszury w PDF).
Należy również pamiętać, że, w myśl art.86 ust.1 ustawy o VAT nie przysługuje Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu żadnych zakupów związanych z nieodpłatnie świadczoną usługą. Nie może Pan na przykład odliczyć podatku od zakupu mediów wykorzystywanych w mieszkaniach, gdyż zakupy te nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ewa Konarska
