ODPOWIEDŹ
Tak, w sytuacji, kiedy Czytelnik ponosi koszty wspólne wykorzystywane zarówno do działalności opodatkowanej oraz zwolnionej z VAT (jak woda, energia, koszty telefonów) i gdy przypisanie ich w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym „sposobem określenia proporcji”. W tym celu należy ustalić proporcję wyliczoną szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.
UZASADNIENIE
Zgodnie z podstawową zasadą w podatku od towarów i usług, podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług tylko i wyłącznie w takim zakresie, w jakim zakupy te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby zrealizować prawo do odliczenia podatku naliczonego podatnik jest obowiązany do bezpośredniego przyporządkowania dokonanych zakupów do czynności dających prawo do odliczenia. Jeżeli nie jest możliwe przypisanie dokonanych zakupów towarów i usług w całości do czynności dających prawo do odliczenia, podatnik ma prawo do odliczenia jedynie tej części kwoty podatku naliczonego, którą może proporcjonalnie przypisać czynnościom dającym prawo do odliczenia. Dla prawidłowego wyliczenia należy zastosować proporcję:
roczny obrót z tytułu czynności dających prawo do odliczenia VAT
całkowity obrót ( czynności opodatkowane + czynności zwolnione)
Powyższą proporcję ustala się procentowo w stosunku rocznym. Bierze się pod uwagę obrót osiągnięty w poprzednim roku podatkowym. Do proporcji stosuje się zaokrąglenia w górę do najbliższej liczby całkowitej. Podatnicy, którzy nie mieli w poprzednim roku podatkowym sprzedaży mieszanej lub też obrót z tego tytułu był niższy niż 30.000 zł do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu przyjmują proporcję ustaloną szacunkowo według prognozy ustalonej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu. W przypadku gdy proporcja wyliczona przez podatnika przekroczy 98% (po zaokrągleniu) i kwota podatku naliczonego, niepodlegająca odliczeniu będzie mniejsza niż 500 zł, to podatnik ma prawo uznać że ta proporcja wynosi 100%. Z kolei w sytuacji, gdy nie przekroczy 2% - ma prawo uznać, że proporcja wynosi 0%.
Ważne: W celu wyliczenia proporcji do obrotu nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych na potrzeby jego działalności, nie wlicza się również obrotu z tytułu pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych a także usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy, jak również nie wlicza się kwoty podatku.
Przykład 1
Podatnik świadczy usługi budowlane opodatkowane VAT, sprzedaż ta wynosiła w poprzednim roku 150.000 zł, a także działalność rolniczą zwolnioną z VAT, obrót z tego tytułu wyniósł 80.000 zł. Podatnik ponosi wspólne koszty służące zarówno do działalności opodatkowanej jak i zwolnionej i nie jest w stanie określić w jakiej części służą czynnościom opodatkowanym. W związku z tym zobowiązany jest ustalić proporcję:
150.000
--------------------------------------- x 100 = 66%
230.000 (150.000 + 80.000)
Oznacza to, że w danym roku podatkowym podatnik będzie mógł odliczać 66% podatku naliczonego od zakupów, których nie da się przypisać jednoznacznie do działalności opodatkowanej lub zwolnionej.
Przykład 2
Firma prowadzi działalność gospodarczą, z której osiągnęła ogółem obrót 2.500.000 zł, w tym sprzedaż opodatkowana 50.000 zł. Sprzedaż zwolniona wyniosła 2.450.000 zł. Ustalenie proporcji:
50.000
-------------------- x 100 = 2%
2.500.000
Oznacza to, że firma ma prawo uznać, że proporcja wynosi 0% i nie będzie w ogóle odliczała podatku od wydatków związanych ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: VAT-7(17)w części D.2 „Nabycie towarów i usług zaliczanych u podatnika do środków trwałych” w pozycji 43 – wartość netto i w pozycji 44 – podatek naliczony lub „Nabycie towarów i usług pozostałych” w pozycji 45 i 46 z uwzględnieniem wyliczonej proporcji.
Ewa Kot
Podstawa prawna: art. 86 i art. 90 ustawy o VAT.
