ODPOWIEDŹ
W zaistniałej sytuacji, kiedy zlecenie spedycyjne zostało anulowane Czytelnik powinien wystawić notę korygującą.
UZASADNIENIE
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W tej sytuacji należy ustalić, czy usługa transportowa została zrealizowana.
Świadczona usługa ma charakter wzajemnego powiązania interesów obu stron uczestniczących w transakcji. Z jednej strony zleceniobiorca zobowiązuje się do świadczenia usługi o odpowiednim stopniu jakości, za określoną kwotę oraz z określonymi wytycznymi dotyczącymi czasu i miejsca rozładunku/załadunku. Z drugiej strony zleceniodawca oczekuje wykonania określonych czynności, co wynagradza zapłatą lub świadczeniem wzajemnym za zrealizowaną usługę. W opisanej sytuacji świadczona usługa nie miała miejsca. Przewoźnik dotarł na miejsce rozładunku, jednak z opóźnieniem. Towar nie został dostarczony w odpowiednim czasie. Jeżeli usługa nie została zrealizowana to nie mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu.
Zgodnie z art. 483 § 1 ustawy Kodeks cywilny strony mogą zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W opisanej sytuacji przewoźnik nie zdążył na miejsce rozładunku i zleceniodawca ma prawo do nałożenia umownej kary na zleceniobiorcę. Zastosowanie sankcji w postaci kary umownej stanowi dla obu stron potwierdzenie, iż realizacja określonych w umowie zobowiązań nie została wykonana lub została wykonana niewłaściwie. Wystawiając notę obciążeniową podatnik postąpiłby właściwie, gdyż kara umowna nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nota księgowa jest dokumentem wystawianym w sytuacji, kiedy nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Wystawienie noty w przypadku obciążenia kontrahenta karą umowną jest prawidłowe.
Podobne stanowisko zaprezentowano także w interpretacji indywidualnej z 28 lipca 2008 roku, sygn. IBPP3/443-357/08/BWo, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że: „Kara umowna z tytułu anulowania zlecenia ma charakter sankcyjny.”
Podsumowując, kara umowna, która zostanie nałożona w wyniku niewywiązania się z umowy nie będzie stanowić zapłaty za usługę, tylko zadośćuczynienie za poniesione koszty/straty. Kara umowna/odszkodowanie nie znajduje się w katalogu czynności opodatkowanych zawartych w art. 5 ust 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zatem Czytelnik powinien wystawić notę obciążeniową.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: Czynności tej nie wykazuje się w deklaracji VAT.
Monika Gajda
Podstawa prawna: art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
