ODPOWIEDŹ
Obowiązek podatkowy z tytułu VAT, a także przychód w podatku dochodowym powstał w kwietniu 2018 roku.
Zaewidencjonowanie na kasie fiskalnej zapłaty w dniu, w którym uzyskano informację o jej wpływie na konto było prawidłowe. Bowiem, w sytuacji braku możliwości ewidencji otrzymanej zapłaty w dacie powstania obowiązku podatkowego, podatnik wpłatę taką powinien zaewidencjonować w pierwszym możliwym terminie.
UZASADNIENIE
1. W myśl zasady ogólnej wyrażonej w art.19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Natomiast usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi (art.19a ust.3 zdanie pierwsze ustawy o VAT).
Usługa prawna wykonywana była od 1 stycznia do 31 maja 2018, a w związku z jej świadczeniem odpłatność pobierana była w ustalonych ratach. Zatem, w odniesieniu do ostatniej raty, której termin ustalony był na 29 kwietnia 2018 roku, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał w kwietniu 2018 roku.
2. Przepis art.14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, iż za datę powstania przychodu podatkowego uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e i 1h-1j, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, jednak, nie później niż dzień:
wystawienia faktury, albo
uregulowania należności.
Natomiast ust.1e art.14 stanowi, że jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.
Warunkiem zastosowania art.14 ust.1e jest ustalenie przez strony umowy okresów rozliczeniowych, co nie wynika z opisanej sytuacji. Tym samym, skoro umowa nie przewiduje ustalenia okresów rozliczeniowych, a jedynie ustalenie terminów płatności poszczególnych rat, wyklucza to zastosowanie przepisu art. 14 ust. 1e. Zatem, przychód z tego tytułu powstaje w momencie otrzymania wpłat zgodnie z regulacją art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, ostatnia rata zapłacona 29 kwietnia, w całości skutkuje powstaniem przychodu podatkowego w dacie jej otrzymania (z chwilą otrzymania pieniędzy) tj. w kwietniu 2018 roku.
3. Wpłatę, którą dokonuje osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej lub rolnik ryczałtowy - co do zasady - należy zaewidencjonować w kasie fiskalnej (art.111 ust.1 ustawy o VAT, jeżeli podatnik nie korzysta z żadnych zwolnień z ewidencjonowania). Z § 3 ust. 2 rozporządzenia z 14 marca 2013 roku w sprawie kas wynika, że otrzymanie przed dokonaniem sprzedaży całości lub części należności (zapłaty) podlega ewidencjonowaniu z chwilą jej otrzymania.
Jednak o dokonanych wpłatach podatnik dowiaduje się często dopiero z chwilą otrzymania informacji z banku (z chwilą otrzymania wyciągu), dlatego można przyjąć za dopuszczalne zaewidencjonowanie przy zastosowaniu kasy rejestrującej tych wpłat bezpośrednio po uzyskaniu informacji o ich otrzymaniu. Należy jednak pamiętać, że powinno to nastąpić bez zbędnej zwłoki, w dniu następnym lub pierwszego dnia pracy następującego po dniach wolnych od pracy. Należy także pamiętać, że na podatniku spoczywa obowiązek rzetelnego udokumentowania dokonywanych transakcji w urządzeniach księgowych tak, by odzwierciedlały faktyczny ich przebieg, wobec czego, może on w opisanych okolicznościach dokonywać odpowiednich zapisów w prowadzonych ewidencjach celem ułatwienia powiązania dokonanych przez klienta wpłat z odpowiednimi dokumentami fiskalnymi. W celu prawidłowego rozliczenia obrotu i kwot podatku należnego z tej wpłaty za miesiąc, w którym ta płatność miała miejsce (miesiąc powstania obowiązku podatkowego), należy pomniejszyć o te wartości dane wynikające z raportu okresowego za miesiąc, w którym podatnik pozyskał informację o dokonanej wpłacie. Czyli w związku z tym, że obowiązek podatkowy od zapłaconej raty powstał w kwietniu, należy pamiętać, aby obrót zaewidencjonowany w kasie fiskalnej w maju odpowiednio pomniejszyć o kwotę otrzymanej raty.
EWIDENCJA W DEKLARACJACH: W deklaracji VAT-7(17) świadczenie usług na terytorium kraju, opodatkowane stawką 23% należy wykazać w pozycji 19 wartość netto i w poz. 20 podatek VAT.
Jan Falkowski
Podstawa prawna: art.19a ust. 1 i ust.3 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, §3 ust.2 Rozporządzenia Ministra Finansów z 14 marca 2013 roku w sprawie kas rejestrujących, art.14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
