Dodatkowe zobowiązanie podatkowe a korekta deklaracji

Odpowiedź

Złożenie korekty deklaracji podatkowej formalnie nie wyłącza możliwości ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego. Po wprowadzeniu zmian w ramach pakietu SLIM VAT 3 dodatkowe zobowiązanie podatkowe będzie miało charakter uznaniowy, a wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego nie będzie ściśle określona. Podatnik powinien zadbać o udokumentowanie okoliczności powstania nieprawidłowości.

Uzasadnienie

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe to sankcja przewidziana w przepisach ustawy o VAT, stosowana w wypadku stwierdzenia nieprawidłowości skutkujących zaniżeniem zobowiązania podatkowego lub zawyżeniem zwrotu zwrotu podatku lub kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe jest nakładane decyzją organu podatkowego.
Jeżeli w trakcie kontroli podatkowej wykryto nieprawidłowości, które zostały uwzględnione w złożonych korektach deklaracji podatkowych, to naczelnik urzędu skarbowego ciągle może wszcząć postępowanie podatkowe w sprawie ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego. Nie ma określonego terminu na wszczęcie takiego postępowania.
Na podstawie art. 112b ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 112b ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o VAT w razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej i podatnik złożył korektę deklaracji uwzględniającą stwierdzone nieprawidłowości i najpóźniej w dniu złożenia tej korekty deklaracji wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego, wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosi 20% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego.
Zakładając, że podatnik dokonał wpłat podatków najpóźniej w dniu złożenia korekt deklaracji, może już na podstawie obowiązujących przepisów podlegać stawce dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 20% (zamiast 30% przewidzianej dla podatników, którzy nie złożyli korekt deklaracji).

Pamiętaj!
W ramach pakietu SLIM VAT 3 zapowiedziano zmianę tych przepisów w celu dostosowania ich do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Jednak już obecnie przy interpretacji tych przepisów należy brać pod uwagę orzecznictwo TSUE, a w szczególności wyrok z dnia 15 kwietnia 2021 r. C-935/19. TSUE stanął na stanowisku, że:
„Artykuł 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które nakładają na podatnika, który błędnie zakwalifikował transakcję zwolnioną z podatku od wartości dodanej (VAT) jako transakcję podlegającą temu podatkowi, sankcję wynoszącą 20% kwoty zawyżenia zwrotu VAT nienależnie żądanej, w zakresie, w jakim sankcja ta ma zastosowanie bez rozróżnienia zarówno w sytuacji, w której nieprawidłowość wynika z błędu w ocenie popełnionego przez strony transakcji, co do podlegania przez dostawę opodatkowaniu, który to błąd cechuje brak przesłanek wskazujących na oszustwo i uszczuplenia wpływów do skarbu państwa, jak i w sytuacji, w której nie występują takie szczególne okoliczności”.
Polskie sądy administracyjne dokonały recepcji powyższego orzeczenia, rozpatrując skargi na decyzje ustalające dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Sądy stanęły na stanowisku, że nie można przyjmować automatyzmu, ustalając sankcję, a za każdym razem należy się odwoływać do przyczyn powstania nieprawidłowości. Na przykład Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1 lutego 2022 r., sygn. akt: I FSK 885/21 uzn...