Odpowiedź
Zgodnie z nowymi przepisami od dnia 1 października 2020 roku Czytelnik nie musi instalować w taksówce taksometru, ponieważ jego funkcję mogą przejąć aplikacje mobilne (np. aplikacja kierowcy Bolt). Podobnie, tradycyjna kasa fiskalna o zastosowaniu specjalnym nie znajduje się już na liście obowiązkowego wyposażenia – jej rolę spełni kasa mająca postać oprogramowania. Czytelnik będzie też miał obowiązek posiadania licencji.
Przesunięcie terminu rozpoczęcia egzekwowania przepisów oznacza, że do końca września kierujący będą mogli jeździć bez licencji, a pośrednicy, jak Uber i Bolt wciąż zlecać przejazdy nielicencjonowanym kierowcom. Na razie kierowcy Bolta powinni mieć zamontowane kasy fiskalne, ponieważ w związku z brakiem odmiennej interpretacji Ministerstwa Finansów tym zakresie obowiązują przepisy ogólne jak przy świadczeniu usług Taxi, czyli co do zasady, prowadzenie ewidencji świadczonych usług przy zastosowaniu kasy fiskalnej i wydawanie paragonu.
Chcesz wiedzieć więcej? Artykuł "Odpowiedzialność pracownika za niewydanie paragonu z kasy fiskalnej" zawiera wartościowe informacje.
Uzasadnienie
Kilka miesięcy temu postanowiono zakończyć trwający spór między taksówkarzami, a kierowcami korzystającymi z aplikacji do przewozu osób. W myśl nowego prawa kierowcy chcąc wykonywać przewozy osób muszą uzyskać licencję.
W zamian nie muszą już znać topografii miasta i posiadać taksometru oraz kasy fiskalnej. Elementy te będą zastąpione aplikacją mobilną zamiast taksometru, natomiast kasy fiskalne będzie zastępowało odpowiednie „oprogramowanie” tj. kasy mające postać oprogramowania.
Ustawa nazwana potocznie „Lex Uber” obowiązuje formalnie od 1 stycznia 2020, jednak przewozy wciąż odbywały się na starych zasadach. Wszystko przez okres przejściowy, który obowiązywał do 31 marca. Od pierwszego dnia kwietnia licencja teoretycznie miała być wymagana, jednakże wciąż nie wprowadzono rozporządzenia wykonawczego pozwalającego traktować aplikacje jako legalne narzędzie rozliczania się klienta z kierowcą, podobny problem dotyczył aplikacji mobilnych, które miały zastąpić taksometry oraz kas fiskalnych w postaci oprogramowania. Taksometr i kasę fiskalną „Lex Uber” miała zastąpić aplikacja mobilna (art. 13b ust. 1 ustawy o transporcie drogowym) oraz „kasa rejestrująca mająca postać oprogramowania” (art. 111b ustawy VAT). Do wdrożenia w życie obydwu zmian potrzebne były rozporządzenia i dostosowanie istniejących rozwiązań do przepisów.
Dlatego w efekcie wprowadzenia koniecznych zmian w dniu 1 stycznia 2020 roku weszła w życie ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw zwana potocznie „Lex Uber”, przy pomocy której podjęto próbę uporządkowania rynku usług przewozu osób i wyjścia naprzeciw nowoczesnym technologiom, umożliwiającym m.in. funkcjonowanie
i rozliczanie takich usług przy pomocy aplikacji mobilnych. Do wdrożenia w życie tych rozwiązań niezbędne było wydanie kluczowych rozporządzeń określających przede wszystkim wymagania dla tych aplikacji. Dlatego ustawodawca przewidział dla uczestników rynku okres przejściowy na dostosowanie się do nowych regulacji do 31 marca 2020 r.
Artykuł 6 ww. ustawy zmieniającej określa, iż podmioty wykonujące pośrednictwo przy przewozie osób przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są obowiązane uzyskać licencję, o której mowa w art. 5b ust. 2 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (czyli do 31 marca 2020 roku).
Do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym dodano art.13b, który stanowi, iż rozliczenie opłaty za przewóz osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego, o którym mowa w art. 18 ust. 4b pkt 2, może się odbywać przy użyciu aplikacji mobilnej spełniającej wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 oraz wymagania dla kas rejestrujących mających postać oprogramowania określone w przepisach o podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. art. 111b ustawy o podatku od towarów i usług ewidencja sprzedaży za pomocą kas, w odniesieniu do niektórych grup podatników lub rodzajów czynności może być prowadzona przy użyciu kas rejestrujących mających postać oprogramowania, spełniających wymagania, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 pkt 2.
W myśl art. 5b ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym podjęcie i wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób:
- samochodem osobowym,
- pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą,
- taksówką
– wymaga uzyskania odpowiedniej licencji.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 5b ust. 2 w/w ustawy podjęcie i wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie:
- rzeczy,
- osób
– wymaga uzyskania odpowiedniej licencji.
Zgodnie z dodanym art. 5d ustawy, przedsiębiorca wykonujący transport drogowy w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób jest obowiązany prowadzić takie pośrednictwo wyłącznie na rzecz przedsiębiorców posiadających odpowiednią licencję, o której mowa w art. 5b ust. 1.
Natomiast w dodanym art. 27c, wprowadzono zakaz wykonywania transportu drogowego na podstawie zlecenia przekazanego przez podmiot wykonujący działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób, dla kierowcy nieposiadającego licencji, o której mowa w art. 5b ust. 2 pkt 2.
Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym nakłada na wszystkich taksówkarzy i kierowców jeżdżących dla Ubera, Bolta i tym podobnych firm, obowiązek posiadania w pojeździe kasy fiskalnej. W związku z faktem, że nie zawsze ich montaż jest możliwy z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia, kasy mające postać oprogramowania mają ułatwić podatnikom wywiązanie się z tego obowiązku. Termin końcowy na dostosowanie się kierowców do nowych przepisów został ponownie przesunięty.
Ostatecznie, przepisy w tym zakresie zamieszczono w uchwalonej 31 marca 2020 roku ustawie o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Dodano art. 31r którym okres przejściowy określony w „Lex Uber” został przesunięty do 30 września 2020 r.
Do końca września kierujący będą mogli jeździć bez licencji, a pośrednicy, jak Uber i Bolt wciąż zlecać przejazdy nielicencjonowanym kierowcom. Od 1 października wszyscy kierowcy realizujący kursy zarobkowo będą musieli posiadać licencje. Za ich brak rząd przewiduje dotkliwe kary zarówno dla samych kierowców, jak i pośredników przekazujących zlecenia.
Z dniem 1 czerwca 2020 roku weszły również w życie dwa rozporządzenia Ministra Finansów dotyczące kas rejestrujących mających postać oprogramowania tj. rozporządzenie z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Beneficjentami rozporządzenia będą przede wszystkim kierowcy Ubera i Bolta oraz rozporządzenie z dnia 26 maja 2020 roku w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania określające m.in. wymagania techniczne dla tych kas jak również sposób ich używania. W rozdziale drugim dotyczącym wymagań technicznych dla kas, podzielono kasy nowego typu na 2 kategorie ze względu na przeznaczenie do prowadzenia ewidencji danego rodzaju sprzedaży lub w dany sposób. Jedną z nich są kasy o zastosowaniu specjalnym tj. obejmujące kasy przeznaczone do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług przewozu osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego.
Z tą samą datą tj. 1 czerwca 2020 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie aplikacji mobilnej służącej do rozliczania opłaty za przewóz osób, określające:
- minimalne wymagania funkcjonalne dla aplikacji mobilnej oraz aplikacji mobilnej działającej przy udziale systemu teleinformatycznego;
- sposób zabezpieczenia danych gromadzonych przez aplikację mobilną oraz system teleinformatyczny.
Wskazano, iż aplikacja mobilna musi zapewnić przedsiębiorcy wykonującemu transport drogowy w zakresie przewozu osób na podstawie licencji – funkcjonalność obliczania opłaty za przewóz osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego, w oparciu o wyliczanie orientacyjnej długości trasy przewozu przy użyciu systemu nawigacji satelitarnej jak również parametry charakteryzujące realizowany przewóz tj:
- planowany czas rozpoczęcia i zakończenia przewozu,
- przyznane klientowi ulgi i rabaty,
- strefy taryfowe i informacje o cenach i stawkach taryfowych maksymalnych
– w przypadku przewozu taksówką.
Jednocześnie aplikacja ta zapewni klientowi funkcjonalność dostępu do informacji, o których mowa powyżej oraz dokonanie opłaty za przewóz.
Ustawodawca wskazał również, iż aplikacja zapewnia funkcjonalność umożliwiającą współdziałanie z kasą rejestrującą mającą postać oprogramowania o zastosowaniu specjalnym.
Wprowadzenie możliwości stosowania kas dla podatników świadczących usługi przewozu osób samochodem osobowym, w tym taksówką, ma na celu nie tylko ułatwienie dokonywania rozliczeń oraz zmniejszenie kosztów prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, ale również wprowadzenie takiego rozwiązania tworzącego alternatywną możliwość rozliczania należnych opłat za przewóz osób w formie aplikacji mobilnej zamiast wyposażenia pojazdu w taksometr elektroniczny z ważnym dowodem legalizacji.
Podsumowując, wprowadzane zmiany nie zwalniają taksówkarzy, kierowców Bolta, Ubera z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych, a umożliwiają im jedynie wykorzystywanie wirtualnych kas fiskalnych, czyli kas w postaci oprogramowania i jako kas będących jednocześnie urządzeniami on-line pozwalają korzystać z przysługujących tym kasom odliczeń. W opisanym przez Czytelnika przypadku, najlepszym rozwiązaniem wydaje się przesunięcie rozpoczęcia świadczenia zamierzanych usług od 1 października i skorzystanie z nowych innowacyjnych rozwiązań tj. aplikacji mobilnej zamiast taksometru oraz kasy mającej postać oprogramowania. W przeciwnym przypadku Czytelnik obowiązany będzie w miesiącu wrześniu do stosowania tradycyjnej kasy o zastosowaniu specjalnym od momentu wykonania pierwszej usługi przewozu osób.
Podstawa prawna: art. 111 ust. 6, ust. 7 pkt 2 ustawy o VAT, § 4 ust. 1 pkt 2 lit. j, § 5 ust. 7 rozporządzenia rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28.12.2018r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, § 4 ust. 1 pkt 2 lit.a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 maja 2020r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz.U. z 2020r. poz. 957), § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz.U. z 2020r. poz. 965), § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Cyfryzacji z dnia 28 maja 2020 r. w sprawie aplikacji mobilnej służącej do rozliczania opłaty za przewóz osób (Dz.U. z 2020r. poz. 954), art. 31r ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, art. 1 pkt 2, art. 1 pkt 16 i art. 6 ustawy z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw, art. 5b ust. 1 i ust. 2, art. 5d, art. 13b ust. 1, art. 27c ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.
