Kiedy hipoteka i zastaw skarbowy ustanowione na zaległości VAT mogą powstrzymać egzekucję

Odpowiedź

Urząd skarbowy może zabezpieczyć swoje należności podatkowe poprzez wpis hipoteki w przypadku nieruchomości oraz przez ustanowienie zastawu skarbowego w przypadku ruchomości. Jednakże podstawą do ustanowienia hipoteki jest min. tytuł wykonawczy. Natomiast zastaw skarbowy może być ustanowiony na podstawie min. deklaracji VAT. 
Niemniej, urzędy skarbowe stosują te formy zabezpieczeń w przypadku rozłożenia zaległości na raty lub też na etapie postępowania egzekucyjnego, które to zmierza do sprzedaży zabezpieczonego majątku.
Zatem, Czytelnik może wskazać naczelnikowi urzędu skarbowego najmniej uciążliwe środki egzekucyjne bądź majątek do zabezpieczenia z jednoczesnym wnioskiem o rozłożenie zaległości na raty. W takiej sytuacji tylko w przypadku złożenia wniosku o rozłożenie zaległości na raty można uniknąć wystawienia tytułu wykonawczego.

Uzasadnienie

Czynni podatnicy VAT są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i  wpłacania: podatku za okresy:

• miesięczne w  terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego lub
• kwartalne w  terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 51 §1 ustawy Ordynacja podatkowa zaległością podatkową jest niezapłacony w terminie płatności podatek.
Po upływie terminu płatności podatku VAT naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek przesłania do podatnika pisemnego upomnienia, które zawiera wezwanie do wykonania obowiązku z  zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Tytuł wykonawczy może być wystawiony dopiero po upływie 7 dni od dnia doręczenia tego upomnienia podatnikowi.
Organ egzekucyjny w myśl zasady zawartej w art. 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje środki egzekucyjne przewidziane w ustawie, które to prowadzą bezpośrednio do wykonania obowiązku, a spośród kilku takich środków - środki najmniej uciążliwe dla zobowiązanego.
Jednakże, naczelnik urzędu skarbowego na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę.

Podkreślić należy, że naczelnik urzędu skarbowego w ramach zabezpieczenia swoich należności podatkowych może ustanowić hipotekę przymusową na nieruchomościach stanowiących własność podatnika. Podstawą wpisu hipoteki przymusowej może być:

1. doręczona decyzja:
   a) ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego,
   b) określająca wysokość zobowiązania podatkowego,
   c) określająca wysokość odsetek za zwłokę,
   d) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
   e) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej,
   f) o odpowiedzialności spadkobiercy,
   g) określająca wysokość zwrotu podatku;
2. tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia, jeżeli może być wystawione, na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bez wydawania decyzji.

Wpisu hipoteki przymusowej do księgi...