Obowiązek podatkowy od bezumownych wpłat za najem i dzierżawę

Stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 24 stycznia 2014 roku nr IPTPP4/443-746/13-5/ALN.

Sytuacja Podatnika

Gmina wystawia faktury najemcom lub dzierżawcom z tytułu świadczonych usług najmu lub dzierżawy na podstawie zawartych z nimi umów. Występują sytuacje, w których brak jest umów między Gminą a najemcą czy dzierżawcą. Brak umów wynika z faktu, iż wygasł poprzedni stosunek zobowiązaniowy (umowa), a nowy jeszcze nie powstał - nie została zawarta nowa umowa. Brak zawarcia umowy wynika najczęściej z faktu, iż trwają negocjacje i rozmowy pomiędzy stronami co do jej szczegółowych warunków.

Prowadząc rozmowy co do warunków usług najmu lub dzierżawy taki najemca lub dzierżawca dokonuje najczęściej w tym okresie de facto dobrowolnych wpłat - skoro nadal korzysta z należącego do Gminy terenu lub lokalu i jest zainteresowany w zawarciu umowy. Wynika to także z faktu, iż gdyby tego nie czynili to później, już po zawarciu umowy najmu lub dzierżawy, i tak przewidywałaby ona uregulowanie zobowiązania na rzecz Gminy z tytułu korzystania z gruntu czy lokalu w tym bezumownym okresie. Wtedy przy braku wpłat taki najemca lub dzierżawca miałby do uregulowania skumulowane zobowiązanie z faktury wystawionej przez Gminę po zawarciu umowy, którego być może by nie mógł już jednorazowo uiścić.

W związku z tym Gmina zadała pytanie czy począwszy od dnia 1 stycznia 2014 roku postąpi prawidłowo nie fakturując i nie odprowadzając podatku VAT z tytułu dobrowolnych wpłat związanych z najmem i dzierżawą dokonywanych przez najemcę lub dzierżawcę przed zawarciem umowy, a dokonując obu tych czynności dopiero po jej zawarciu z uwzględnieniem okresu bezumownego...

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Na podstawie art. 674 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

W przypadku gdy dalsze korzystanie z lokalu, po wygaśnięciu skutecznym umowy najmu, odbywa się za zgodą właściciela lub właściciel akceptuje taki stan rzeczy, wówczas wynagrodzenie z tego tytułu nie stanowi odszkodowania tylko odpłatność za usługę najmu/dzierżawy zidentyfikowaną w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT i stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W ustawie o VAT obowiązującej od 1 stycznia 2014 roku, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu/dzierżawy powiązany jest z dwoma okolicznościami – momentem wystawienia faktury VAT...