Prawa kontrolowanego vs. interes publiczny

Odpowiedź

Dobra osobiste osób trzecich, których dotyczą wyłączone z akt sprawy dokumenty lub ich części, są interesem publicznym w rozumieniu art. 179 § 1 o.p. Przyjmuje się, że interesem publicznym jest także ochrona danych objętych tajemnicą skarbową, identyfikujących podatników niezwiązanych ze sprawą, które ujęte są w wyłączonych materiałach. Jeśli organy podatkowe w postępowaniu dowodowym wykorzystują informacje dotyczące dodatkowo i innych podatników niezwiązanych bezpośrednio, a jedynie pośrednio z przedmiotową sprawą, mają obowiązek utrzymać w tajemnicy te ich cechy, które pozwoliłyby osobom nieuprawnionym na ich identyfikację. Taką linię orzeczniczą podtrzymuje wyrok NSA z 5 lutego 2020 roku (sygn. akt II FSK 648/18). 

Uzasadnienie

Przedmiotowy wyrok NSA z 5 lutego 2020 r. utrzymał w mocy postanowienie, którym skarżącemu odmówiono możliwości zapoznania się z  dokumentami wyłączonymi z akt sprawy, które to wyłączenie zostało dokonane ze względu na interes publiczny. W opinii organu, jawność informacji zawartych w kserokopii ewidencji sprzedaży prowadzonej przez kontrahenta skarżącego, w części dotyczącej danych podmiotów gospodarczych i osób niebędących stroną postępowania, mogłaby narazić na szkodę interesy tych podmiotów.
Jak wynika z art. 178 ustawy Ordynacja podatkowa (o.p.) organ podatkowy jest obowiązany, co do zasady, udostępnić stronie akta sprawy na każdym etapie postępowania. Prawo wglądu do akt sprawy doznaje jednak ograniczeń na mocy art. 179 § 1 o.p. - w odniesieniu do dokumentów zawierających informacje niejawne, a także innych dokumentów wyłączonych przez organ z akt sprawy ze względu na interes publiczny. Użyte w tym przepisie pojęcie „interesu publicznego” jest pojęciem nieostrym i podlega wykładni. W opinii NSA należy je rozumieć jako korzyść służącą ogółowi, dyrektywę postępowania, nakazującą respektowanie takich wartości wspólnych dla całego społeczeństwa jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy publicznej. W interesie publicznym leży, aby organy podatkowe prowadząc postępowanie wobec określonego podmiotu nie ujawniły danych innych podmiotów niezwiązanych ze sprawą, jakie uzyskali w trakcie czynności służbowych, które pozwoliłyby osobom nieuprawnionym na ich identyfikację. 
Należy zatem przyjąć, że pod pojęciem „interesu publicznego” mieści się dobro osób trzecich, nie będących stroną w toczącym się postępowaniu, których dotyczą informacje zawarte we włączonych do akt sprawy dokumentach, bowiem zawierają istotne dane o tych podmiotach.  W konsekwencji odmowa umożliwienia stronie zapoznania się z wyłączonym z akt sprawy dokumentem obejmującym dane osobowe i ekonomiczne podmiotów nie będ...