Rozliczenie braków w środkach obrotowych

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (UPDOP), podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m UPDOP. Odrębnymi przepisami normującymi zasady prowadzenia ewidencji rachunkowej są przepisy Ustawy o rachunkowości (UoR).

Ustawa o rachunkowości określa terminy i metody inwentaryzacji. Spis z natury jest podstawową metodą inwentaryzacji, którą inwentaryzuje się między innymi rzeczowe składniki aktywów obrotowych np. surowce, materiały, towary, produkcję w toku itp. (art. 26 ust. 1 UoR). Inwentaryzację należy przeprowadzić na ostatni dzień każdego roku obrotowego.

Termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację:

1) składników aktywów - z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, ustalenie zaś stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda - przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym;

2) zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - przeprowadzono raz w ciągu 2 lat;

Przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji (art. 27 ust.1 i 2 UoR). Właściwa organizacja i dokumentacja inwentaryzacji ma zasadnicze znaczenie dla potwierdzenia jej wiarygodności i rzetelności oraz prawidłowego ujęcia rozliczenia inwentaryzacji dla celów podatkowych.

Następnym krokiem inwentaryzacji jest porównanie ustalonego w wyniku spisu stanu rzeczywistego z ewidencją księgową oraz wyjaśnienie i ustalenie przyczyn niedoborów i nadwyżek ujawnionych w trakcie spisu z natury. Komisja inwentaryzacyjna przyjmuje wyjaśnienia osób materialnie odpowiedzialnych, rozpatruje zaistnienie zdarzeń losowych np. kradzieży oraz ustala czy niedobory są zawinione czy niezawinione (np. ubytki naturalne). Na podstawie ustalenia przyczyn niedoborów komisja formułuje wnioski o spisaniu ich w pozostałe koszty jednostki lub wnioskuje o obciążenie osoby materialnie odpowiedzialnej. Kierownik jednostki zatwierdza lub nie przedstawione przez komisję wnioski dotyczące rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych. Na podstawie zatwierdzonych przez kierownika jednostki protokołów oraz zawartych w nich wniosków o sposobie rozliczenia dokonuje się odpowiednich korekt w zapisach ewidencji księgowej, tak by odzwierciedlały stan rzeczywisty.

Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. Rozliczenie i udokumentowanie inwentaryzacji jest bardzo istotne z punktu widzenia przepisów podatkowych.

• Klasyfikacja podatkowa niedoborów ujawnionych podczas inwentaryzacji

Zgodnie z art.15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z...