Rozłożenie na raty lub umorzenie należności sądowych w sprawach cywilnych

Odpowiedź

Tak, przepisy przewidują taką możliwość. Umorzenie należności sądowych może nastąpić na wniosek osoby zainteresowanej (będącej w ciężkiej sytuacji, lub w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka), bądź też z urzędu. Wnioski o rozłożenie na raty, odroczenie lub umorzenie należności sądowych wnosi się do prezesa sądu właściwego do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji.

Uzasadnienie

Kwestie umorzenia, odroczenia i rozłożenia na raty należności sądowych w sprawach z postępowania cywilnego regulują przepisy art. 119-125 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (u.k.s.s.c.).
Zapłata należności sądowych, czyli należności Skarbu Państwa z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych oraz grzywien orzeczonych w postępowaniu cywilnym, może być rozłożona na raty albo umorzona, jeżeli natychmiastowe ich ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami (art. 119 u.k.s.s.c.). 
Zapłata należności sądowych może być na wniosek dłużnika rozłożona na raty lub odroczona na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do trzech lat. Wskazać przy tym należy, że niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje natychmiastową wymagalność pozostałej części należności. Rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zapłaty może być cofnięte w razie stwierdzenia, że nie istnieją już okoliczności, które je uzasadniały. Co istotne - nie może być rozłożona na raty zapłata sumy niższej niż trzykrotna wysokość opłaty podstawowej (art. 120 ust. 1-3 u.k.s.s.c.). Obecnie opłata podstawowa  - zgodnie z art. 14 ust. 3 u.k.s.s.c. - wynosi 30 zł, zatem nie może być rozłożona na raty zapłata sumy niższej niż 90 zł.  
Umorzenie należności sądowych może nastąpić - na wniosek dłużnika - w całości albo w części, jeśli wykazał on, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności pociągnęłoby wyjątkowo ciężkie skutki dla niego lub jego rodziny. Do przedmiotowego wniosku należy dołączyć oświadczenie, o którym mowa w art. 102 ust. 2 u.k.s.s.c. Oświadczenie to sporządza się według ustalonego wzoru, powinno ono zawierać szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów (art. 121 u.k.s.s.c.). 
Wzór oświadczenia jest dostępny w siedzibach sądów, oraz Interneie: https://www.gov.p...