Wartość zabezpieczonego przez urząd skarbowy majątku podatnika nie może przekraczać kwoty zabezpieczenia

Odpowiedź

Jeżeli wartość zabezpieczonego majątku przekracza kwotę wynikającą z zarządzenia zabezpieczenia, to Czytelnik może zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego o uchylenie zajęć wierzytelności z rachunków bankowych. 

Naczelnik urzędu skarbowego winien uchylić te zajęcia, jeżeli stwierdzi, że interes wierzyciela został zabezpieczony w pełnej kwocie.

Niemniej należy pamiętać, że wartość uzyskana przy sprzedaży egzekucyjnej ruchomości czy nieruchomości może być niższa od cen rynkowych zajętego majątku. Oznacza to, że wniosek o uchylenie zajęć musi być rzetelnie uzasadniony przez podatnika.

Uzasadnienie

Podkreślić trzeba, że postępowanie zabezpieczające jest postępowaniem szczególnym, którego podstawowym celem jest ochrona przyszłych interesów wierzyciela. Ma ono zapewnić wykonanie przez podatnika- ciążącego na nim obowiązku. Jego celem jest zabezpieczenie skuteczności przyszłej egzekucji obowiązku, czyli jest postępowaniem pomocniczym w stosunku do postępowania egzekucyjnego.

Podstępowanie zabezpieczające jest unormowane w przepisach ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (u.p.e.a.).

W trybie art. 155a u.p.e.a. organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia m.in. na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia zabezpieczenia. Zarządzenie zabezpieczenia zawiera m.in. treść obowiązku podlegającego zabezpieczeniu, podstawę prawną tego obowiązku, a w przypadku zabezpieczania należności pieniężnej – także określenie jej wysokości i rodzaju.

Zgodnie z art. 164 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny dokonuje zabezpieczenia należności pieniężnej przez m.in.

1. zajęcie pieniędzy, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunków bankowych, innych wierzytelności i praw majątkowych lub ruchomości;
2. obciążenie nieruchomości zobowiązanego hipoteką przymusową, w tym przez złożenie dokumentów do zbioru dokumentów w przypadku nieruchomości, która nie ma urządzonej księgi wieczystej.

Przepisem istotnym w opisywanym temacie jest art. 157a u.p.e.a. Zgodnie z tym przepisem organ egzekucyjny może w każdym czasie uchylić lub zmienić sposób lub zakres zabezpieczenia. 

Zauważyć należy, że ustawa egzekucyjna nie precyzuje przesłanek, którymi ma obowiązek kierować się organ egzekucyjny wydając postanowienie w tej sprawie. Przyjmuje się, że wobec braku takiej regulacji organ egzekucyjny powinien kierować się zasadami ogólnymi postępowania wyrażonymi w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Kodeksie postępowania administracyjnego oraz celami, które realizuje postępowanie zabezpieczające.

Użycie przez ustawodawcę zwrotu „może” (uchylić lub zmienić sposób lub zakres zabezpieczenia) oznacza, że organ działa w ramach tzw. uznania administracyjnego. Zatem sposób rozstrzygnięcia pozostawiony jest całkowicie w gestii organu egzekucyjnego.

Dostrzec należy, że ustawodawca w art. 157a u.p.e.a. nie sformułował żadnych uwarunkowań ani kryteriów, których wystąpienie może prowadzić do uchylenia lub zmiany sposobu zabezpieczenia. Tym samym do organu należy wybór jednego z możliwych sposobów rozstrzygnięcia sprawy, przy czym przed rozs...