Czy można odliczyć VAT z pustej faktury bez konsekwencji prawnych, skoro ustawodawca zezwala na wystawianie faktur 60 dni przed sprzedażą?

Odpowiedź

W powyższym przypadku faktury wystawione przez hurtownię w momencie przekazania ich klientowi (w miesiącu ich wystawienia) nie dokumentują faktycznej sprzedaży towarów, nie stanowią dla podatnika faktycznego obrotu w miesiącu ich wystawienia, gdyż potwierdzają zdarzenia przyszłe, które nie wiadomo, kiedy nastąpią i czy w ogóle nastąpią. Od tak wystawionych faktur nie powstał obowiązek podatkowy. W nomenklaturze podatkowej taka faktura nazwana jest pustą, fikcyjną fakturą. Nabywca, posiadacz takiej faktury, nie ma prawa odliczenia VAT przed otrzymaniem towaru, ewentualnie zapłaty za zamówiony towar. Nie zaleca się wystawiania faktur przed sprzedażą. Należy je wystawiać w momencie potwierdzenia dokonania sprzedaży. 

Uzasadnienie

Faktura, którą nazywa się w nomenklaturze podatkowej pustą, fikcyjną, nie ma swojej definicji ustawowej. Jest to faktura VAT nieodzwierciedlająca rzeczywistego zdarzenia, która w powyższym przypadku nie dokumentuje dostawy towarów. Sprzedawca sprzedaje towar, nie będąc jeszcze w jego posiadaniu, zatem dokument nie potwierdza faktycznego zdarzenia gospodarczego. 

Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawy o VAT): „obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (…)”. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). 

Wynika z tego, że klient płaci dopiero przy odbiorze towarów, a zatem również w tym przypadku nie powstaje obowiązek podatkowy, co jednoznacznie wskazuje, iż wystawione w ten sposób dokumenty stanowią puste, fikcyjne faktury, które nie potwierdzają sprzedaży towarów. Wystawiający taką fakturę, zgodnie z wieloletnią praktyką fiskusa, naraża swoją firmę i siebie na poważne konsekwencje prawne. 

Zgodnie z przepisami art. 108 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

 

Ważne! Zgodnie z art. 62 k.k.s. za wadliwe wystawienie faktury grozi kara grzywny do 180 stawek dziennych. Za wystawienie albo posługiwanie się fikcyjną fakturą sąd może orzec karę nawet do 720 stawek dziennych lub roku pozbawienia wolności. Możliwe jest również nałożenie obu tych kar jednocześnie.

Od lipca 2023 r. najwyższy mandat może osiągnąć kwotę nawet 18 000 zł. Od stycznia do czerwca 2023 r. najniższa stawka dzienna będzie wynosić 116,33 zł, a najwyższa 46 532 zł. Od lipca 2023 r. będzie to od 120 zł do 48 000 zł. Maksymalna grzywna za przestępstwo skarbowe w pierwszej połowie przyszłego roku wyniesie 33 503 040 zł, a w drugiej 34 560 000 zł.

Pamiętaj!

Na podstawie art. 106 ust. 7 ustawy o VAT faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi (poza wskazanymi w ustawie wyjątkami).

W opisanym przypadku właściciel hurtowni stwierdza, że klienci odbierają towar nawet po kilku miesiącach, co sugeruje, iż wystawiane faktury nie mieszczą się w ustawowym limicie nawet 60 dni. Należy również zgodzić się z...