Dwie transakcje przy leasingu zwrotnym

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnej interpretacji podatkowej z 20 stycznia 2023 roku, nr 0112-KDIL1-1.4012.608.2022.1.MG.

Sytuacja Podatnika
Spółka zajmuje się działalnością produkcyjną, planuje nabywać maszyny i urządzenia, które następnie staną się przedmiotem leasingu zwrotnego. Przez umowę leasingu finansujący (firma leasingowa) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Leasing zwrotny to szczególny rodzaj leasingu. Jego istotą jest powiązanie umowy leasingu z poprzedzającą ją umową sprzedaży. Leasing zwrotny stanowi bowiem rodzaj umowy cywilnoprawnej, na podstawie której dany podmiot (najczęściej przedsiębiorca) posiadający określony majątek sprzedaje go finansującemu, a następnie na podstawie umowy leasingu nadal z niego korzysta. W konsekwencji, na transakcję leasingu zwrotnego składają się dwie umowy:

• umowa sprzedaży określonych składników aktywów,
• umowa leasingu, w której finansujący oddaje w użytkowanie te składniki korzystającemu na określonych w umowie zasadach.

Wątpliwości może budzić ryzyko uznania, że umowa leasingu jest w istocie transakcją finansową zwolnioną z VAT, co pozbawiłoby Spółkę prawa do odliczenia podatku naliczonego. 

Stanowisko Dyrektora
Kwestia leasingu zwrotnego była przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w wyroku z dnia 27 marca 2019 r. o sygn. C-201/18. Orzeczenie to zapadło na tle stanu faktycznego, w którym podmiot zawarł umowę z instytucjami finansowymi dotyczącą dzierżawy nieruchomości w zamian za zapłatę natychmiastowego czynszu dzierżawnego oraz rocznego czynszu dzierżawnego, zatem nieruchomość nigdy nie przestała być wykorzystywana przez podmiot do czynności opodatkowanych. TSUE zauważył, że leasing zwrotny może być zaklasyfikowany jako:

• jedna kompleksowa usługa finansowa świadczona przez finansującego;
• dwie odrębne transakcje, tj. dostawa towarów przez korzystającego oraz odpowiednio dostawa towarów albo świadczenie usług przez finansującego.

W powołanym wyroku z dnia 27 marca 2019 r., sygn. akt C-201/18 w sprawie Mydibel SA, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że w określonych przypadkach transakcja leasingu zwrotnego (sale and lease back) moż...