Ewidencjonowanie zakupu i sprzedaży antyków według procedury VAT marża

Odpowiedź

Sprzedaż antyków objęta stawką VAT 23%, ewidencjonowana na kasie rejestrującej i do której nie są wystawiane fakturymnależy ująć w ewidencji raportem dobowym z oznaczeniem RO. Jednakże sprzedaż ujętą w raporcie dobowym należy rozliczyć w dokumencie wewnętrznym poprzez wykazanie podstawy opodatkowania i podatku VAT należnego.
Wykazać także trzeba podstawę opodatkowania, tj.  wartość marży pomniejszoną o  podatek należny, i wartość podatku, w  polach K-19, K-20. Natomiast faktyczną wartość brutto z raportu dobowego należy wykazać w  polu “SprzedazVAT_Marza” dotyczącym dostawy towarów opodatkowanych na zasadach marży, zgodnie z  art. 120 ustawy o  VAT.
Zakupy od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej można udokumentować w celu rzetelnego prowadzenia księgi, samodzielnie sporządzonym dowodem wewnętrznym. Tak więc, w strukturze podatku naliczonego w pozycji nrDostawcy należy wpisać BRAK, NazwaDostawcy - także BRAK, nr dowodu zakupu – wpisać numer dowodu wewnętrznego, datę zakupu, DokumentZakupu – WEW.
Niemniej, jeżeli stroną w transakcji jest komitent, to zgodnie z Kodeksem cywilnym powinna być sporządzona umowa komisu. Sporządzona umowa będzie stanowiła dokument księgowy. 
Po stronie zakupu trzeba zaewidencjonować dokumenty zakupu towarów i  usług będące podstawą wyliczenia marży wpisując wartość brutto zakupu w  polu “ZakupVAT_Marza” dotyczącym nabycia towarów i  usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną na zasadzie marży, zgodnie z art. 120 ustawy o  VAT.

Uzasadnienie

Szczególne procedury w zakresie dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków zostały ujęte w art. 120 ustawy o podatku od towarów i uslug. Szczególna procedura „VAT marża” polega na tym, że opodatkowaniu VAT podlega marża stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o  kwotę podatku. 
Procedura „VAT marża” ma zastosowanie dla dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej;
2. podatników, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy;
3. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie z procedurą „VAT marża”;
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 ustawy o VAT;
5. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom „VAT marża”, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Procedurę „VAT marża” stosuje się w przypadku dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, wówczas podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Należy dodać, że nie stosuje się obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego do nabywanych przez podatnika towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, jeżeli podlegały opodatkowaniu w procedurze „VAT marża”.
Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:

1. rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;
2. kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;
3. kontrahentów;
4. dowodów sprzedaży i zakupów.

Podkreślić należy, że jeżeli podatnik oprócz zasad wynikających z procedury „VAT marża”, stosuje również ogólne zasady opodatkowania, to jest on obowiązany prowadzić ww. ewidencję z uwzględnieniem podziału w zależności od sposobu opodatkowania; w odniesieniu do dostawy „VAT marża”, ewidencja musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, 
o której mowa w tych przepisach.
Umowę komisu regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny w art. 765–773. Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizją), w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.
Zgodnie z zasadą ujętą w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej.
Zatem, sprzedaż komisową należy traktować jak dwie następujące po sobie dostawy – pierwsza zachodzi między komitentem (wstawiającym towary do komisu) a komisantem, natomiast druga to wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej (ostatecznemu nabywcy). 
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (art. 111 ust. 1 ustawy o VAT).
Jeżeli sprzedaż dokonywana jest przy zastosowaniu procedury VAT marża, to dla umowy komisu znaczenie ma przepis art. 111. ust. 3b ustawy o VAT, który wskazuje że podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących, u których podstawą opodatkowania jest m.in. marża, ewidencjonują na potrzeby obliczenia osiąganego przez nich obrotu oraz kwot podatku należnego całą wartość sprzedaży własnej oraz prowadzonej na rzecz lub w imieniu innych podatników. 
Na paragonie dokumentującym sprzedaż dokonywaną w systemie VAT marża zostanie wykazana kwota brutto należności (czyli wraz z opodatkowaną marżą), nie zostanie wykazany VAT należny. 
W § 6 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących podatnicy, prowadząc ewidencję wystawiają i wydają nabywcy, bez jego żądania, paragon fiskalny podczas dokonywania sprzedaży, nie p...