Skutki na gruncie VAT wniesienia aportu do spółki z o.o. w postaci rzeczy ruchomej oraz przedsiębiorstwa

Odpowiedź
W przypadku wniesienia aportem do spółki z.o.o. rzeczy ruchomych powstaje obowiązek podatkowy po stronie wnoszącego o podstawie opodatkowania równej wartości nominalnej objętych udziałów, natomiast wniesienie całego przedsiębiorstwa nie podlega w ogóle opodatkowaniu VAT. Wniesienie aportem rzeczy należy traktować na równi z dostawą towarów. 

Uzasadnienie 
Na wstępie należy podkreślić, że udziały w spółce z.o.o. można objąć wpłacając gotówkę albo też wnosząc różnego typu rzeczy ruchome i nieruchome. 
W zamian wnoszący obejmuje udział o określonej wartości nominalnej, które daje mu prawo do udziału w wypracowanym zysku netto spółki z.o.o. Może oczywiście wystąpić sytuacja, gdy wartość wnoszonej rzeczy jest wyższa od wartości nominalnej udziału i wtedy różnica (dodatnia) jest odnoszona na kapitał zapasowy. 
Aby powstało opodatkowanie na gruncie podatku od towarów i usług musi dojść do sytuacji ekwiwalencji. Oznacza to, że za daną wykonaną czynność powstaje zapłata, przy czym nie musi ona być wyrażona pieniądzem lecz w wartościach pieniężnych. Czyli, na przykład, za dokonanie określonej czynności cywilnoprawnej (przekazanie rzeczy), zapłata nastąpić może w każdej dopuszczalnej prawem formie:

• pieniądzu,
• pieniądzu i rzeczach,
• samych rzeczach,
• prawach – i w tym właśnie przypadku można wskazać na udziały w spółce z.o.o. 

Wniesienie aportem rzeczy w zamian za udziały należy potraktować jako odpłatną dostawę towarów. Definicja dostawy bowiem wyrażona w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.) brzmi: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów … na terytorium kraju. I dalej w art. 7 ust. 1. ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, …. „Wymieniając” zatem rzecz ruchomą na udziały w spółce dochodzi do dokonania dostawy. Należy także podkreślić, że zgodnie z art. 29a ust. 1 u.p.t.u. podstawą opodatkowania będzie nie wartość wnoszonej rzeczy ruchomej a wartość objętych udziałów wedle wartości nominalnej. Gdyby doszło do powstania agio, to wartość powstałego kapitału zapasowego nie stanowi podstawy opodatkowania. 
Z kolei, gdy dochodzi do wniesienia aportem całego przedsiębiorstwa, to należy przywołać treść art. 6 pkt 1 u.p.t.u.: Przepisów ustawy nie stosuje się do … transakcji zbycia przedsiębiorstwa …. Jeżeli zaś chodzi o wykładnię pojęcia „zbycie”, to należy mieć tu na uwadze takie czynności jak: sprzedaż, zamianę, darowanie czy w końcu dokonanie aportu. Należy pamiętać, że gdy d...