Wyjaśnienie znaczenia zwrotu użytego w ustawie o VAT „używanych na potrzeby prowadzonej przez te jednostki działalności” w przypadku Gmin

ODPOWIEDŹ

Chodzi tu o te dobra inwestycyjne, które służą innym rodzajom działalności gospodarczej gminy, ich sprzedaż nie jest naturalną (regularną i oczywistą) konsekwencją (częścią) działalności gminy.

UZASADNIENIE

Wyliczając proporcję i preproporcję ustawodawca posługuje się pojęciem środków trwałych używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności, i tak:

Wyliczając proporcję należy zwrócić uwagę na zapis art.90 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług z którego wynika, że do obrotu na podstawie którego wylicza się proporcję, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności.

Przy wyliczaniu preproporcji, zgodnie z §3 ust.5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 roku w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników, dochody wykonane urzędu nie obejmują odpowiednio dochodów lub przychodów uzyskanych z tytułu sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane odpowiednio do środków trwałych JST lub jednostki organizacyjnej JST używanych na potrzeby prowadzonej przez te jednostki działalności.

Ponadto, zgodnie z art. 86 ust.2g ustawy o VAT, przy wyliczaniu prewspółczynnika, przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio. Zatem, wyjaśnienia dotyczące proporcji w temacie środków trwałych - używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności, należy wziąć pod uwagę także przy wyliczaniu preproporcji.

Temat ten był już kilkukrotnie przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyroki z dnia: 18 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 240/14; 5 maja 2015 r., sygn. akt I FSK 479/14; 27 maja 2015r., sygn. akt I FSK 117/14; 2 lipca 2015r., sygn. akt I FSK 814/14, 1 września 2015r., sygn. akt I FSK 726/14; 11 września 2015r., sygn. akt I FSK 998/14; 29 września 2015r., sygn. akt I FSK 1047/14; 26 listopada 2015r., sygn. akt I FSK 1328/14; 16 lutego 2016r., sygn akt I FSK 1545/14).

Art. 90 ust. 5 ustawy o VAT jest bezpośrednią implementacją art. 174 ust. 2 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym, w drodze odstępstwa od ust. 1 (sposób wyliczenia proporcji stosowanej przy odliczaniu podatku naliczonego), przy obliczaniu proporcji podlegającej odliczeniu nie uwzględnia się wysokości obrotu uzyskanego z dostaw dóbr inwestycyjnych używanych przez podatnika do potrzeb jego przedsiębiorstwa.

W powołanych powyżej wyrokach, NSA uznał, że art. 90 ust. 5 ustawy o VAT, należy interpretować w ten sposób, że przy kalkulacji wartości współczynnika struktury sprzedaży nie należy uwzględniać sprzedaży środków trwałych, których sprzedaż nie stanowi integralnej części zwykłej działalności gospodarczej tego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że do współczynnika struktury sprzedaży należy zaliczyć sprzedaż tych środków trwałych, która stanowi zwykłą działalność gospodarczą podatnika.

W przypadku gmin do obrotu wlicza się np. sprzedaż tego mienia komunalnego gminy, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej gminy przeznaczone jest do sprzedaży. Chodzi tu o taki rodzaj sprzedaży środków trwałych podatnika (gminy), który stanowi regularny i oczywisty element określonej jego działalności. Należy zatem wyłączyć z tej sprzedaży te dobra inwestycyjne, które służą innym rodzajom działalności gospodarczej gminy, a z jakiś względów zostaną następnie zbyte, gdy zbycie to nie jest naturalną (regularną i oczywistą) konsekwencją (częścią) tej działalności. Sprzedaż mienia komunalnego służącego działalności gospodarczej gminy musi być oceniana w kontekście normy art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, tzn. pomocniczego charakteru sprzedaży. Dla uznania czynności sprzedaży nieruchomości za sporadyczne (pomocnicze), czyli nie podlegające wliczeniu do obrotu należy ustalić, że są one dokonywane poza główną (zasadniczą) działalnością podatnika i nie stanowią koniecznego i stałego jej rozszerzenia, oraz że opodatkowane VAT aktywa podatnika są wykorzy...