Rozwiązania przewidziane w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 10 września 2024 r. można pogrupować w bloki tematyczne, które przewidują następujące zmiany:
Podatek od towarów i usług
A. Stawki obniżone:
- dostosowanie obecnego zakresu stawek obniżonych do limitu wprowadzonego w dyrektywie VAT,
- doprecyzowanie regulacji w obszarze stawek VAT po czterech latach funkcjonowania nowej matrycy stawek VAT.
B. Mechanizm odwrotnego obciążenia:
- przedłużenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem w odniesieniu do gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych do dnia 31 grudnia 2026 r.,
- doprecyzowanie przepisów w tym obszarze.
C. Kasy rejestrujące:
- zniesienie obowiązku integracji kas rejestrujących online z terminalami płatniczymi,
- utrzymanie zastępczego raportowania odpowiednich danych przez agentów rozliczeniowych.
Oprócz zmian w podatku od towarów i usług chcemy zwrócić Państwa uwagę na istotną zmianę w podatku akcyzowym dla przedsiębiorców:
- wprowadzenie zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych rejestrowanych profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,
- wprowadzenie instytucji zwrotu akcyzy od samochodów osobowych zarejestrowanych czasowo w celu ich wywozu z kraju.
Szczegółowe wyjaśnienia w zakresie zmian podatkowych
Stawki obniżone VAT
Zmiany w zakresie systemu stawek obniżonych VAT polegają na dostosowaniu obecnego ich zakresu do limitu kategorii towarów/usług wynikających z przepisów dyrektywy VAT, zmienionej od 6 kwietnia 2022 r. dyrektywą 2022/542, jak również na doprecyzowaniu i dostosowaniu przepisów w obszarze stawek VAT po czterech latach funkcjonowania nowej matrycy stawek VAT (art. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 projektu ustawy):
- Podwyższenie stawki VAT z 8% do 23% dla dostawy tzw. żywych koniowatych (konie, osły, muły i osłomuły, żywe – CN 0101) – art. 1 pkt 4 lit. a projektu ustawy.
MF wskazało, że wobec konieczności podwyższenia stawki VAT (w celu zapewnienia zgodności z dyrektywą VAT) likwidacja preferencji dla dostawy takich zwierząt, jak: konie, osły, muły, osłomuły będzie miała najmniejsze skutki społeczno-gospodarcze. Spośród wszystkich grup towarów i usług, objętych w Polsce preferencyjnymi stawkami VAT, ta kategoria wydaje się mieć zasadniczo najmniejszy wpływ na życie obywateli, gospodarstw domowych czy nawet większości przedsiębiorców (świadczą też o tym oszacowane skutki podniesienia stawki VAT). - Objęcie 0-proc. stawką VAT dostawy statków ratowniczych i łodzi ratunkowych, które są wykorzystywane na morzu, a nie są statkami i łodziami pełnomorskimi – art. 1 pkt 1 projektu ustawy.
- Przedłużenie stosowania stawki VAT w wysokości 8% dla dostawy wyrobów medycznych dopuszczonych do obrotu na podstawie poprzednio obowiązującej ustawy o wyrobach medycznych – dotyczy wyrobów, które są nadal przedmiotem obrotu, a więc muszą spełniać określone przepisami wymagania – art. 1 pkt 2 projektu ustawy.
- Podwyższenie stawki VAT z 8% do 23% dla dostawy wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) – do palenia lub do wdychania bez spalania, niebędących wyrobami wykorzystywanymi wyłącznie w celach medycznych – art. 1 pkt 4 lit. b projektu ustawy.
Obecnie dostawa wyrobów z konopi siewnej (Cannabis sativa) do palenia lub wdychania bez spalania, klasyfikowanych w pozycji Nomenklatury scalonej CN 1211 opodatkowana jest stawką VAT w wysokości 8% na podstawie poz. 9 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.
MF wskazało, że nie ma uzasadnienia do stosowania w odniesieniu do dostawy tego typu towarów preferencyjnej stawki VAT, tym bardziej że susz konopny do palenia jest opodatkowany podatkiem akcyzowym jak tytoń, a susz konopny do wdychania ma nim być objęty zgodnie z planowaną nowelizacją ustawy o podatku akcyzowym (projekt UD 53). Stąd też zasadne jest podwyższenie stawki VAT dla dostawy takich towarów z 8% do 23%, tj. stawki VAT obowiązującej dla dostawy wyrobów tytoniowych. - Doprecyzowanie przepisów dotyczących stosowania stawki obniżonej na nawozy, środki ochrony roślin i pasze poprzez odwołanie do definicji tych produktów w określonych przepisach branżowych – skreślenie poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT oraz wprowadzenie poz. 10a (dotyczącej nawozów), poz. 10b (dotyczącej środków ochrony roślin) oraz poz. 10c (dotyczącej pasz) – art. 1 pkt 4 lit. c i d projektu ustawy.
- Obniżenie stawki VAT na dostawę kubeczków menstruacyjnych z 23% do 5% (art. 1 pkt 5 projektu ustawy).
Obecnie dostawa kubeczków menstruacyjnych jest opodatkowana stawką VAT w wysokości 23%, natomiast dostawa pozostałych produktów higienicznych dla kobiet, tj. podpasek higienicznych, tamponów klasyfikowanych w CN 9619 00 – stawką 5% na podstawie poz. 21 załącznika nr 10 do ustawy o VAT. W związku z postulatami o jednakowe traktowanie na gruncie VAT produktów higienicznych dla kobiet za zasadne uznano ujednolicenie stawki VAT na te towary poprzez obniżenie stawki z 23% do 5% dla dostawy kubeczków menstruacyjnych (klasyfikowane są w CN ex 3924 90 00 i CN ex 4014 90 00). Stąd też projekt przewiduje dodanie poz. 18a w załączniku nr 10 do ustawy o VAT.
Mechanizm odwrotnego obciążenia – art. 1 pkt 3 projektu ustawy, zmiany w art. 145e ustawy o VAT
Ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw do ustawy o VAT wprowadzono czasowo od 1 kwietnia 2023 r. mechanizm odwrotnego obciążenia podatkiem gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (art. 145e – 145k ustawy o VAT). Rozwiązanie oparte jest na art. 199a ust. 1 lit. a oraz e dyrektywy VAT, który wśród transakcji, dla których możliwe jest stosowanie odwrotnego obciążenia (reverse charge), wymienia przeniesienie pozwoleń na emisję gazów cieplarnianych, o których mowa w art. 3 dyrektywy 2003/87/WE, które podlegają przenoszeniu zgodnie z art. 12 tej dyrektywy, oraz dostawy gazu i energii elektrycznej na rzecz podatnika-pośrednika.
Ważne!
Obecnie obowiązujące regulacje dyrektywy VAT dają możliwość zastosowania tego rozwiązania do 31 grudnia 2026 r. Przedmiotowe rozwiązanie, w takim samym lub zbliżonym zakresie, stosują w UE m.in. Austria, Czechy, Dania, Niemcy, Włochy, Portugalia, Rumunia, Słowenia. Jest to zatem instytucja szeroko stosowana w obszarze europejskim.
Regulacje w przedmiotowym zakre...