0
1117
W trakcie przeprowadzonej w mojej firmie kontroli wyszło na jaw, że jeden z moich pracowników wystawił w imieniu mojej firmy kilka pustych faktur. Czy to prawda że urząd mnie, a nie mojego pracownika może obciążyć zapłatą VAT wykazanego w tych fakturach?
ODPOWIEDŹ
Tak, w sytuacji gdy pracownik wystawił w imieniu Pana firmy puste faktury, to na Panu spoczywa obowiązek zapłaty wykazanego w tych fakturach podatku.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art.108 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Artykuł ten jest przeniesieniem na grunt prawa krajowego art.203 Dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którym każda osoba, która wykazuje VAT na fakturze, jest zobowiązana do zapłaty VAT.
Wątpliwość w przedstawionej w pytaniu sytuacji budzi fakt, na kim faktycznie spoczywa obowiązek zapłaty podatku wykazanego w fakturze, która nie dokumentuje rzeczywistej transakcji – pracowniku, który faktycznie taką fakturę wystawił, czy też przedsiębiorcy, którego dane na tej fakturze widnieją. W analogicznej sprawie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 kwietnia 2013 roku o sygn. akt I FSK 365/12, zgodnie z którym „Regulacje tych przepisów odnoszą się do wystawcy faktury, jako podmiotu ujawnionego na fakturze jako sprzedawca. (…) Poza regulacją powołanych przepisów pozostaje osoba, która fizycznie wystawiła fakturę. Wynika to ze szczególnej roli, jaką w obrocie prawnym pełni faktura, dająca podstawę do odliczenia (czasem także żądania zwrotu na rachunek) podatku w niej wykazanego. Wnioski wywiedzione przez Sąd pierwszej instancji, (…) że z art.108 ust.1 U.p.t.u. wynika, że za wystawcę faktur w sprawie organy mogły uznać pracownika skarżącego, są nietrafne. Nie budzi wątpliwości, że obowiązek zapłaty podatku naliczonego w fakturze może powstać także wówczas, gdy wystawca nie ma statusu podatnika, w szczególności nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. (...) Jednakże nie można odczytywać go jako dającego podstawy do obciążania podatkiem osoby, która nie występuje na fakturze, lecz jest faktycznym jej autorem, bo interpretacji tego przepisu trzeba dokonywać w powiązaniu z celem, który realizuje. (…) Niewątpliwie przedsiębiorca ponosi ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, doborem pracowników i kontrolą realizowanych przez nich obowiązków. Uznanie braku odpowiedzialności pracodawcy z powyższego tytułu skutkowałoby przerzuceniem takiej odpowiedzialności za prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorców na Państwo, czego nie można zaakceptować.(...) Jak wskazano już wyżej z pewnością nie ma podstaw do określenia obowiązku zapłaty podatku na tej podstawie wobec pracownika winnego wystawiania spornych faktur, ponieważ przepis odnosi się do osoby, która widnieje na fakturze jako jej wystawca, tj. dokonujący sprzedaży. Regulacja zawarta w art. 108 U.p.t.u., ma charakter sankcyjny i służy zapobieganiu nadużyciom w zakresie prawa do odliczenia podatku wykazanego na fakturze, realizując ten cel niewątpliwie stanowi narzędzie ochrony interesów Skarbu Państwa”.
Jak wynika z przytoczonego wyroku, przedsiębiorca ponosi ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i to on, a nie jego pracownik jest adresatem regulacji wynikającej z art.108 ust.1 ustawy o VAT. Zatem w sytuacji, gdy pracownik wystawił w imieniu Pana firmy puste faktury, to na Panu spoczywa obowiązek zapłaty wykazanego w tych fakturach podatku.
Katarzyna Domińska
