JPK V7 - Obowiązkowe ewidencyjne i zasady postępowania

1.   Zasady podstawowe

Od 1 października 2020 roku, czyli wraz z wejściem w życie art. 109 ust. 3b ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązują nowe zasady prowadzenia przez podatników  ewidencji w formacie pliku JPK_V7. 
Zgodnie z art. 109 ust. 3a - 3c ustawy o VAT, podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w  prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o  podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju. W  przypadku usług, do których stosuje się art.  28b, stosuje się odpowiednio przepisy art.  19a ust.  1-3 i  8.
Podatnicy, o  których mowa w  art.  99 ust.  1, są obowiązani przesyłać, na  zasadach określonych w  art.  99 ust.  11c, za każdy miesiąc do  urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję, o  której mowa w  ust.3, łącznie z  deklaracją podatkową, w  terminie do  złożenia tej deklaracji.
Podatnicy, o  których mowa w  art.  99 ust.  2 i  3, są obowiązani przesyłać do  urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję, o  której mowa w  ust. 3, na  zasadach określonych w  art.  99 ust.  11c:

1. za pierwszy i  drugi miesiąc danego kwartału - w  terminie do  25. dnia miesiąca następującego odpowiednio po każdym z  tych miesięcy;
2. za ostatni miesiąc danego kwartału, łącznie z  deklaracją - w  terminie do  złożenia tej deklaracji.

Najważniejsze aspekty związane z zakresem ewidencji określa rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 roku w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.
Rozporządzenie to określa szczegółowy zakres danych objętych deklaracjami, o których mowa w art. 99 ust. 1- 3 ustawy o VAT, niezbędny do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, w tym wysokości podstawy opodatkowania, podatku należnego i podatku naliczonego, a także dane dotyczące podatnika. Określa także szczegółowy zakres danych objętych ewidencją, o których mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, pozwalający na prawidłowe rozliczenie podatku oraz prawidłowe sporządzenie informacji podsumowującej. 
Wprowadzenie tych przepisów miało na celu uproszczenie obowiązków sprawozdawczych, poprzez połączenie składanych poprzednio odrębnie informacji o prowadzonej ewidencji w formie JPK_VAT oraz deklaracji VAT-7 / VAT-7K. Deklaracje VAT-7 i VAT-7K i informacja o ewidencji zostały zastąpione przez przesyłany łącznie jeden dokument elektroniczny JPK_VAT, w formie JPK_V7M lub JPK_V7K. 
JPK_VAT zawiera:

• zestaw informacji o zakupach i sprzedaży, który wynika z ewidencji VAT za dany okres,
• pozycje z dotychczasowej deklaracji VAT-7 (VAT-7K),
• dodatkowe dane, które są potrzebne do analizy poprawności rozliczenia.

JPK_VAT, który obejmuje część deklaracyjną i ewidencyjną, obowiązkowo składają wszyscy podatnicy zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT za okresy od 1 października 2020 r. (tj. duże, średnie i małe przedsiębiorstwa oraz mikroprzedsiębiorcy). 
Wprowadzona została nowa struktura JPK:

• JPK V7M dla rozliczeń miesięcznych,
• JPK V7K dla rozliczeń kwartalnych. 

Struktura ta łączy dane wykazywane w deklaracji VAT i pliku JPK VAT. Nowy plik składa się z dwóch części: deklaracyjnej czyli poprzedniej deklaracji VAT i ewidencyjnej - dawnych plików JPK VAT.
Struktura schematu głównego dla JPK_V7M i JPK_V7K składa się z następujących elementów: Naglowek, Podmiot1, Deklaracja oraz Ewidencja.
Nazwa pola Naglowek Opis pola Zawiera m. in. dane dotyczące okresu, za jaki jest składany plik JPK_V7M/JPK_V7K, cel złożenia, urząd skarbowy, do którego jest składany, datę złożenia. 
Podmiot1 Zawiera dane, które identyfikują podmiot składający plik JPK_V7M/JPK_V7K. 

Ważne: Podatnicy obowiązani są do wypełniania wszystkich elementów JPK_V7M w pliku XML, tj. Naglowek, Podmiot1, Deklaracja oraz Ewidencja. 

Przykład rozliczenia miesięcznego

• JPK_VAT za kwiecień – przedsiębiorca wysyła do 25 maja
• JPK_VAT za maj – przedsiębiorca wyśle do 25 czerwca
• JPK_VAT za czerwiec – przedsiębiorca wyśle do 26 lipca

Przykład rozliczenia kwartalnego

• JPK_VAT tylko część ewidencyjną za kwiecień – przedsiębiorca wysyła do 25 maja
• JPK_VAT tylko część ewidencyjną za maj – przedsiębiorca wyśle do 25 czerwca
• JPK_VAT część ewidencyjną za czerwiec oraz część deklaracyjną za kwiecień, maj i czerwiec – przedsiębiorca wyśle do 26 lipca

2.   Część deklaracyjna

Zawiera dane niezbędne do obliczenia wysokości podatku należnego, obliczenia wysokości podatku naliczonego, obliczenia wysokości podatku lub zwrotu podatku wraz z oznaczeniem sposobu dokonania tego zwrotu oraz pouczenia podatnika. 
Część deklaracyjna JPK_V7 została podzielona na pozycje szczegółowe oraz pouczenia. Pierwsza jej część zawiera obliczenia podatku VAT: należnego, naliczonego, podlegającego wpłacie do US lub kwoty do przeniesienia na następny okres, do zwrotu wraz ze zdefiniowaniem formy tego zwrotu.
Część pozycji szczegółowych składa się z 60 pól wykazujących wartości (od pola P_10 do P_69) oraz z dodatkowego pola P_ORDZU.
W strukturze deklaracyjnej w części od pola P_10 do P_28 wykazywana jest między innymi zbiorcza wysokość: podstawy opodatkowania i podatku należnego wynikającego z dostawy towarów i świadczenia usług, z tytułu dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt. 5, podatku należnego towarów objętych spisem z natury dla celów VAT, zwrotu odliczonej/zwróconej kwoty na zakup kasy fiskalnej, podatku należnego od wewnątrzwspólnotowego nabycia środka transportu, podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT, podstawy opodatkowania i podatku należnego z powyższych transakcji.
Dodatkowo od pola P_39 do pola P_48 wykazuje się: VAT do przeniesienia z poprzedniej deklaracji, wartość netto i VAT nabytych towarów i usług, wysokość podatku VAT z tytułu korekty podatku naliczonego od nabycia środków trwałych / pozostałych towarów i usług, zbiorczą wysokość VAT naliczonego, korektę VAT wynikającą z ulgi na złe długi, łączną wartość VAT naliczonego z powyższych pól.
Kolejne pola (od 49 do 62) odnoszą się do: kwoty wydanej na zakup kasy, podatku objętego zaniechaniem poboru, kwoty VAT podlegającej wpłacie do urzędu, wysokości nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wraz z formą jej przeznaczenia (zwrot, przeniesienie na kolejny okres). 
Pola części deklaracyjnej P_63 do P_ORDZU wskazują: czy podatnik dokonał sprzedaży w procedurze VAT marża, uczestniczył w transakcji trójstronnej, korzysta z obniżenia zobowiązania podatkowego poprzez dokonanie zapłaty zobowiązania podatkowego w całości z rachunku VAT przed upływem terminu zapłaty zobowiązania, korektę podstawy opodatkowania i podatku VAT ze względu na nieściągalność wierzytelności, przyczynę złożenia korekty (pole P_ORDZU jest dobrowolne).
Istotna jest też struktura pouczenia dla JPK_V7. W przypadku wprowadzenia „1” podatnik potwierdza zapoznanie się i akceptację pouczeń.
Część deklaracyjna zatem zawiera dane, które wykazywane były w pierwotnej deklaracji VAT-7 / VAT-7K. 

3.   Część ewidencyjna

Część ewidencyjna JPK V7M, V7K zawiera dane o sprzedaży i zakupach dokonanych w okresie rozliczeniowym (w miesiącu lub w kwartale) i szczegółowe dane informacyjne zarówno opcjonalne, jak i obowiązkowe dla części deklaracyjnej.Część ewidencyjna dot. sprzedaży zawiera następujące dane:

• LpSprzedazy – liczbę porządkową wiersza rejestru VAT sprzedaży danego dokumentu
• KodKrajuNadaniaTIN i NrKontrahenta – kod kraju i numer identyfikujący kontrahenta
• NazwaKontrahenta – nazwę kontrahenta
• DowodSprzedazy – numer dokumentu sprzedaży
• DataWystawienia – datę wystawienia faktury
• DataSprzedazy – datę sprzedaży, czyli datę wykonania usługi lub zakończenia dostawy, jeżeli jest określona i nie różni się od daty wystawienia
• TypDokumentu – typ dokumentu, czyli oznaczenie dowodu sprzedaży (jeżeli taki wystąpi) jako:
• RO – w przypadku dokumentu zbiorczego wewnętrznego zawierającego informację o sprzedaży z kas rejestrujących, czyli raport miesięczny
• WEW – w przypadku dokumentu wewnętrznego opodatkowania, np. ewidencja sprzedaży bezrachunkowej
• FP – w przypadku faktury do paragonu
• Oznaczenie grupy towarów i usług  (GTU_01 – GTU_13)
• Oznaczenie procedur ewidencji
• LiczbaWierszySprzedazy – sumę liczby wierszy dokumentów sprzedaży występujących w danym okresie rozliczeniowym w rejestrze sprzedaży VAT
• PodatekNalezny – podatek należny wynikający z ewidencji

Część ewidencyjna dot. zakupu zawiera dane:

• LpZakupu – liczbę porządkową wiersza rejestru VAT w zakresie podatku naliczonego
• KodKrajuNadaniaTIN i NrDostawcy – kod kraju i numer identyfikujący kontrahenta
• NazwaDostawcy – imię, nazwisko lub nazwę dostawcy
• DowodZakupu – numer dokumentu zakupu
• DataZakupu – datę wystawienia dokumentu zakupu
• DataWplywu – datę wpływu dokumentu zakupu, o ile nie różni się od daty wystawienia dokumentu
• DokumentZakupu – oznaczenie dokumentu zakupu (jeżeli taki wystąpi) jako:
• MK – w przypadku faktury wystawionej z metodę kasową
• VAT_RR – w przypadku faktury VAT RR
• WEW – w przypadku dokumentu wewnętrznego opodatkowania, np.: dokonanie roczne korekty podatku VAT w przypadku sprzedaży mieszanej
• MPP – w przypadku faktury wystawionej z metodą podzielonej płatności
• IMP – w przypadku wystąpienia transakcji importu towarów oraz uproszczonego importu towarów zgodnie z art. 33a ustawy o VAT
• Oznaczenie procedur ewidencji
• LiczbaWierszyZakupow – suma liczby wierszy dokumentów zakupu występujących w danym okresie rozliczeniowym w rejestrze zakupów VAT
• PodatekNaliczony – podatek naliczony wynikający z ewidencji

W sytuacji, gdy w danym miesiącu czy kwartale podatnik nie dokonał transakcji, należy złożyć tzw. „zerowy” JPK_VAT. 
Sprzedaż ewidencjonowaną przy użyciu kasy rejestrującej oraz sprzedaż nieudokumentowaną fakturami i nieobjętą obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej należy wykazać w ewidencji w wysokościach zbiorczych w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku. 

Przykłady wypełniania JPK_VAT

1. Podatnik składa pierwotny plik JPK_V7M (deklaracja i ewidencja): 
   W schemacie głównym wypełnia wszystkie elementy: Naglowek, Podmiot1, Deklaracja oraz Ewidencja. 
2. Podatnik składa pierwotny plik JPK_V7K (ewidencja za dwa pierwsze miesiące kwartału): 
   W schemacie głównym wypełnia następujące elementy: Naglowek, Podmiot1 oraz Ewidencja. 
3. Podatnik składa pierwotny plik JPK_V7K (ewidencja za trzeci miesiąc kwartału wraz z deklaracją za cały kwartał):
   W schemacie głównym wypełnia wszystkie elementy: Naglowek, Podmiot1, Deklaracja oraz Ewidencja. 
4. Podatnik nie dokonał żadnej transakcji:
   Podatnik ma obowiązek złożyć tzw. zerowy JPK_VAT, w którym: 
   - w elemencie Deklaracja w polach P_38 i P_51 wykazuje „0”
   - w elemencie LiczbaWierszySprzedazy oraz LiczbaWierszyZakupow wykazuje„0”
   - w elemencie PodatekNalezny oraz PodatekNaliczony wykazuje „0.00”. 
5. Podatnik dokonuje korekty z art. 89a ust.1 ustawy o VAT „ulga na złe długi”:
   Wypełnia dla całego dokumentu pole KorektaPodstawyOpodt poprzez zaznaczenie „1” oraz wykazuje pojedynczo korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego ze znakiem „in minus” z podziałem na stawki podatku oraz w części deklaracyjnej uzupełnia pola  P_68 i P_69.

W przypadku, gdy po złożeniu korekty “in minus” należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, w ewidencji podatnik wypełnia dla całego dokumentu pole KorektaPodstawyOpodt poprzez zaznaczenie „1” oraz wykazuje pojedynczo korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego ze znakiem „in plus” z podziałem na stawki podatku. 

4.   Oznaczenie FP – „Faktura do paragonu” 

W dodanym art. 109 ust. 3d ustawy o VAT określono, że dla celów prowadzonej ewidencji, faktury dotyczące sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej są ujmowane w okresie, w którym zostały wystawione i nie będą zwiększać wartości sprzedaży i podatku należnego za ten okres (ponieważ sprzedaż została zaewidencjonowana przy użyciu kasy rejestrującej i ujęta w raporcie fiskalnym dobowym oraz miesięcznym, w okresie rozliczeniowym w którym co do zasady powstał obowiązek podatkowy). W celu uniknięcia korekt JPK_VAT za okresy wcześniejsze przyjęto zasadę, że właściwym będzie ujęcie faktury w części ewidencyjnej pliku JPK_VAT za miesiąc, w którym wystawiono fakturę, niezależnie od tego, w jakim okresie sprzedaż została ujęta w raporcie fiskalnym. 

Uwaga: W sumach kontrolnych ewidencji w zakresie podatku należnego nie uwzględnia się wysokości podstawy opodatkowania i podatku należnego z tytułu dostawy towarów oraz świadczenia usług udokumentowanych fakturami, o których mowa w art. 109 ust. 3d ustawy (oznaczonych FP).

5.   Stosowanie kodów GTU

Jednym z nowych elementów w pliku JPK jest pole KodGrupyTowarowej, które znajduje się w sekcji SprzedazWiersz.
W powołanym rozporządzeniu Ministra Finansów z 15 października 2019 roku, zostały wymienione kody identyfikujące na niektóre towary i usługi w nowym pliku JPK. Zgodnie z § 10 ust. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia, wyróżnia się 13 grup towarów i usług tzw. GTU. Każda grupa posiada osobny kod  identyfikujący, który musi zostać wykazany w części ewidencyjnej JPK_V7M lub JPK_V7K.
Oznaczenia dostaw towarów i świadczenia usług prezentowane są za pomocą symboli GTU_01 – GTU_13, a każdy kod odpowiada za konkretny rodzaj transakcji. 
Pola wypełnia się dla całej faktury poprzez zaznaczenie „1” we właściwych polach odpowiadających symbolom od GTU_01 do GTU_13. Pole pozostanie puste, w przypadku gdy dany towar lub usługa nie wystąpiły na dokumencie.
Nazwa pola:

1. GTU_01 Dostawa napojów alkoholowych - alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. 
2. GTU_02 Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy. 
3. GTU_03 Dostawa oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją.
4. GTU_04 Dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym. 
5. GTU_05 Dostawa odpadów - wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy.
6. GTU_06 Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy. 
7. GTU_07 Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701 - 8708 oraz CN 8708 10. 
8. GTU_08 Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych - wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy.  
9. GTU_09 Dostawa leków oraz wyrobów medycznych - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne. 
10. GTU_10 Dostawa budynków, budowli i gruntów. 
11. GTU_11 Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
12. GTU_12 Świadczenie usług o charakterze niematerialnym - wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. 
13. GTU_13 Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej - Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1. 

Przykład 
Przedmiotem transakcji udokumentowanej fakturą są towary z grup 01, 03 i 05 - podatnik wpisuje „1” odpowiednio w polu „GTU_01”, „GTU_03” i GTU_05”. 

Przykład
Przedmiotem transakcji jest usługa, która nie została wymieniona w żadnym z oznaczeń GTU - podatnik pozostawia pola puste.

Pamiętaj: W przypadku, gdy sprzedajesz towar lub usługę wymienione w ww. kodach GTU: 

• przedmiot sprzedaży musi mieć właściwie przypisany kod jednej z ww. 13 grup towarowo-usługowych.
• kody należy stosować w JPK, stosowanie na fakturach nie jest wymagane. 
• kody stosujemy tylko w sytuacji, gdy dany towar lub usługa zostały wymienione w poszczególnej grupie. 

6.   Oznaczenia procedur

Wypełniając nowy JPK_VAT, przy każdym ujętym w ewidencji dowodzie, np. fakturze, podatnik musi oznaczyć specjalną procedurę, w ramach których przebiegła transakcja, a także stosować specjalne oznaczenia. Specjalne procedury wymienione są w  §  10 ust.  4  tego rozporządzenia, a oznaczenia w § 10 ust. 3 i 5 rozporządzenia. Są to:

• SW Dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy
• EE Świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy 
• TP Istniejące powiązania między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy 
• TT_WNT Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego 
• w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy 
• TT_D Dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy
• MR_T Świadczenie usług turystyki opodatkowane na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy
• MR_UZ Dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowana na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy 
• I_42 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) 
• I_63 Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import)
• B_SPV Transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowany zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy
• B_SPV_DOSTAWA Dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy
• B_MPV_PROWIZJA Świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowane zgodnie z art.8b ust. 2 ustawy
• MPP Transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Oznaczenie MPP należy stosować do faktur o kwocie brutto wyższej...