Odstąpienie od umowy a obowiązek korekty podatku należnego z tytułu otrzymanej przedpłaty

Wynika tak z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPP1/443-1074/12/AT z dnia 5 grudnia 2012 roku.  

Sytuacja podatnika

O wydanie indywidualnej interpretacji do organu podatkowego zwrócił się Podatnik, który zajmuje się naprawą samochodów, ich obrotem oraz obrotem częściami zamiennymi. Przed ostateczną sprzedażą samochodów lub części zamiennych od klientów pobiera zaliczki lub zadatki. Gdy w ciągu 7 dni nie dojdzie do transakcji, czyli ostatecznego wydania towaru, wystawia faktury zaliczkowe.

W przypadku podpisania umowy sprzedaży samochodu kontrahent obowiązany jest w terminie od daty zawarcia niniejszej umowy wpłacić zaliczkę w wysokości 15% ceny. Jeżeli kontrahent opóźni się z zapłatą części ceny, Podatnik jest uprawniony do odstąpienia od umowy. W razie odstąpienia od umowy, kontrahent zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Podatnika kary umownej w wysokości nie mniejszej niż 15% określonej wartości pojazdu.

W przypadku podpisania umowy sprzedaży z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, kupujący obowiązany jest wpłacić zadatek. Jeżeli kupujący opóźni się z zapłatą części ceny, podatnik jest uprawniony do odstąpienia od umowy i zatrzymania zadatku.

Natomiast przy sprzedaży części zamiennych pobierana jest zaliczka. Jeżeli kupujący nie odbierze zamówionych części w terminie 60 dni od złożenia zamówienia, wówczas Podatnik jest uprawniony do odstąpienia od umowy oraz zatrzymania zaliczki tytułem kary umownej z tytułu niewykonania umowy.

Obie formy przedpłat (zaliczka i zadatek) stanowią zabezpieczenie zawartej transakcji. W każdym przypadku, jeżeli nie dochodzi do transakcji kupna-sprzedaży z winy kupującego, przedpłata przepada, potraktowana jest jako rodzaj odszkodowania. Podatnik nie dokonuje korekty podatku należnego.

W związku z powyższym Podatnik zwrócił się do organu podatkowego z zapytaniem, czy z tego tytułu może dokonać korekty faktury zaliczkowej bez podpisu odbiorcy i rozliczyć w bieżącej deklaracji VAT.

Odpowiedź Dyrektora Izby Skarbowej

Z uwagi na to, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują pojęcia „zadatek”, organ podatkowy posiłkował się definicją zawartą w Małym Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, str. 1100), zgodnie z którą „zadatek” zdefiniowano to suma pieniędzy wręczana przy zawarciu umowy w celu zapewnienia jej wykonania.

Ponadto organ podatkowy kierował się zapisami art. 394 § 1-3 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z którym, w braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała, jeżeli zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dw...